معرفی روش ریسندگی ایرجت (Air jet)

در دهه 60 میلادی که از ماشین رینگ در صنعت ریسندگی نخ استفاده می شد، روند تولید سرعت پایینی داشت. بهینه سازی دستگاه های رینگ نیز کمک زیادی به افزایش تولید نداشته و نیاز ورود به ماشین های با کیفیت و سرعت بالاتر به بازار بود. در دهه 70 میلادی ماشین چرخانه ای جایگزین ماشین رینگ شد ولی باز هم سرعت آن قابل قبول نبود. با پیشرفت تکنولوژی و تحولات عظیمی که در صنعت نساجی پدید آمد در دهه 80 ماشین ریسندگی ایرجت از نظر تکنیکی و اقتصادی موفقیت تجاری بزرگی محسوب می شد. ورود ماشین ایرجت به بازار سبب افزایش تولید و سرعت بخشیدن به آن شده و امروزه تولید نخ با این دستگاه به 450 متر بر دقیقه رسیده است. ماشین های ایرجت در ایران نیز به کارگرفته شده و جایگزینی آن با ماشین های قدیمی سرعت تولید را افزایش داده است. در ماشین های ایرجت قدیمی نوع پارچه های تولیدی محدود بود ولی در حال حاضر محدوده وسیعی از پارچه ها مانند توری، نواری، طرحدار زنانه و حتی پارچه های با جنس الیاف شیشه ای را می توان با این دستگاه ها تولید کرد.

تاریخچه ریسندگی ایرجت

در سال 1982 شرکت ژاپنی موراتا اولین ماشین های ریسندگی ایرجت را با نام های MJS 801 و MJS 810 به بازار عرضه کرد. در کارخانجات ایرانی از مدل MVS 861 استفاده شده که 80 واحد تولید دارد. کار با این دستگاه و کنترل آن بسیار راحت بوده و اپراتور اشراف کامل به آن دارد. مدل MVS 871 آخرین ماشین ایرجتی است که شرکت موراتا تولید کرده که در آن فتیله تغذیه پشت دستگاه تعبیه شده و برداشت نخ از جلو و پایین صورت می گیرد. پس از آن شرکت ریتر سوئیس ماشین های ایرجت خود را وارد صنعت نساجی کرد. ماشین های شرکت موراتا و ریتر از نظر عملکرد بسیار شبیه به هم بوده و تفاوت های نیز دارند. در ماشین ریتر واحدهای تولیدی در دو طرف ماشین قرار گرفته و سبب صرفه جویی در فضا و بهینه سازی آن می شود. همچنین برداشت نخ برخلاف ماشین های شرکت موراتا که از پایین بود، از بالا انجام می شود. در حال حاضر شرکت Saurer سوئیس ماشین های ایرجت نسل جدید را با نام Autoairo تولید کرده که بهره وری و کارایی بالاتری داشته و هزینه تولید را پایین می آورند. واحدهای تولیدی در این ماشین های جدید مستقل، هوشمند و یکپارچه هستند.

روش کار ماشین ریسندگی ایرجت

در این روش پنتوماتیک، رشته های نخ کشی شده الیاف از غلطک های سیستم نخ کشی و دستگاه پیک آپ توسط یک یا دو نازل عبور داده می شوند زیرا دستگاه هایی با دو نازل بهتر از ماشین های تک نازلی هستند. سپس فتیله به ماشین تغذیه شده و هوا با فشار بالا به نازل ها وارد و باعث تاب خوردن و ایجاد نخ می شود. فشار هوا سبب تراکم نهایی نخ شده و نخ تولید شده به دور حلقه هایی به نام بوبین پیچیده می شوند. الیاف پیچشی در نازل جلو شکل می گیرند و نازل عقب سبب استحکام نخ می شود. جریان هوا در نازل عقب مخالف نازل جلو بوده که به افزایش طول پیچش و بهبود استحکام نخ کمک می کند. روش کار تمامی ماشین های ایرجت شبیه به هم بوده و جریان گردابی هوا به تابیده شدن و تولید نخ می انجامد. دستگاه ایرجت یک بخش مرکزی و یک بخش دورپیچ داشته که قسمت دورپیچ بخش مرکزی را احاطه و استحکام نخ را بالا می برد. به طور خلاصه مراحل تولید نخ توسط ماشین ریسندگی ایرجت را می توان در 5 مرحله زیر خلاصه کرد:

• تغذیه فتیله
• کشش الیاف ورودی
• جداسازی الیاف از غلطک ها توسط نازل
• وارد کردن فشار هوا برای تاب و ایجاد نخ
• پیچش نخ بر روی بوبین

نکاتی در رابطه با ماشین ریسندگی ایرجت

استحکام کششی نخ های ماشین ایرجت از نخ ‌های روش چرخانه ‌ای و حلقه ‌ای کمتر است.

برای استحکام بخشیدن بیشتر به نخ، نیاز به گردش های پیچشی بالاتر است.

عدم تاب خوردگی نخ در ماشین ایرجت، پرزدهی نخ های حاصله را کمتر می کند. همچنین افزایش تعداد الیاف اصلی نیز به پرزدهی کمتر نخ کمک می کند.

استحکام الیاف و یکنواختی نخ به دست آمده از روش ایرجت از ویژگی های این دستگاه است.

تولید نخ با روش ایرجت 3 الی 5 برابر بیشتر از روش ریسندگی چرخانه ای و 10 الی 20 برابر بیشتر از روش ریسندگی حلقه ای است.

مراحل تولید نخ در روش ریسندگی ایرجت کمتر بوده و هزینه های تولید پایین تر می آیند.

نخ های تولید شده با روش ایرجت یکنواخت ولی ضعیف از روش چرخانه ای بوده و کمی زبری دارند.

روش ریسندگی ایرجت به روش اپن اند شباهت داشته ولی در ایرجت برای پیچیدن نخ از لوله ثابت استفاده می شود.

روش ایرجت برای تولید نخ با طول کوتاه و متوسط مناسب بوده و استفاده از آن برای الیاف طول بلند و ضخیم توصیه نمی شود.

در روش ایرجت نخ ها با سطوح مختلف پرز تولیده شده که به نرمی پارچه تاثیر می گذارند.

مطالب مرتبط:

“معرفی روش های مدرن ریسندگی الیاف”

“صفر تا 100 فرایند تولید پارچه به چه صورت است؟”

مشخصات ماشین های جدید ریسندگی ایرجت

لرزش و صدای کم ماشین

طراحی ماشین های جدید ایرجت به گونه ای است که تا حد زیادی لرزش را کاسته و سر و صدای کمی دارند.

راهنمای بافت

در ماشین های ایرجت جدید تنظیمات اولیه برای تعدادی از پارچه ها در دستگاه ثبت شده و می توان به راحتی آن را اجرا کرد. قابلیت افزودن تنظیمات جدید به دستگاه نیز در ماشین ها وجود دارد.

میله دنده با سازگاری بالا

استفاده از میله دنده محکم و اتصال بین صفحات جانبی میله دنده و غلطک سبب بهبود پایداری دستگاه ریسندگی شده و این قابلیت سبب بالارفتن سرعت ریسیدن نخ و تولید صدای پایین تر می شود.

قابلیت مانور

ارتفاع میله دنده به طور خودکار توسط سوزن کاهش پیدا کرده و کار را برای اپراتور دستگاه آسان تر می کند.

تعویض سریع غلطک

سیستم تعویض سریع غلطک سبب شده تا زمان تعویض کاهش یافته و کارایی ریسندگی بهبود پیدا کند.

کنترل سرعت

با این قابلیت می توان تولید را با سرعت مورد نظر و بدون نیاز به ایجاد تغییر انجام داد. همچنین کاهش سرعت نیز امکان پذیر است.

ماشین ایرجت برای تولید چه نخی مناسب است؟

• نخ های با درصد الیافت یکنواخت، متوسط تا بلند
• نخ های با پرزدهی کم و ظاهر شفاف
• نخ های ترکیبی از الیاف شیمیایی و الیاف طبیعی
• نخ های با تعداد یا شماره 5 تا 100

اهمیت الیاف در ریسندگی ایرجت

طول الیاف در کیفیت نخ تولید شده اهمیت زیادی دارد. بهترین طول الیاف کمربندی برای رسیدن به مناسب ترین نخ 5.1 اینچ می باشد. الیاف کمربندی خیلی کوتاه در استحکام نخ تولیدی تاثیری ندارند.

ترتیب و نحوه قرار گرفتن الیاف و میزان درگیری آن در نخ و همچنین الیاف کمربندی در چگونگی تشکیل نخ تاثیر دارند.

استحکام الیاف ورودی، با استحکام نخ تولید شده ارتباط مستقیم دارد. همچنین هرچه الیاف ورودی ظریف تر باشند، راحت تر با الیاف مغزی پیچیده شده و در نهایت نخ ظریف تری تولید می شود.

الیاف کناری با پیچش بر دور الیاف مغزی به افزایش اصطکاک و فشار به آن کمک کرده و در نهایت سبب استحکام بخشیدن به نخ تولید شده می شود.

مزایای روش ریسندگی ایرجت

• سرعت بالای ریسندگی بیشتر از 10 برابر نسبت به روش های قدیمی
• یکی شدن پروسه های تابیدن، ریسیدن و پیچیدن با ماشین ریسندگی MJS
• یکی شدن پروسه های تابیدن، ریسیدن، پیچیدن و آستری با ماشین ریسندگی MTS
• صرفه جویی در مصرف انرژی با افزایش سرعت در تابیدن نخ
• نولید نخ های با مقاومت بالا در برابر پرز دادن و جذب رطوبت
• ظاهر شفاف نخ های تولید شده با این روش
• مقاومت بالای نخ های تولید شده در مقابل شست و شو
• ساده بودن کار با ماشین های ریسندگی و تسلط اپراتور به دستگاه
• تولید نخ های با مقاومت بالا در برابر آبرفت و چروکیدگی کمتر پارچه تولید شده توسط این نخ ها
• امکان ترکیب با مواد دیگر مانند الیاف مصنوعی و کتان و ریسندگی مجدد آن

معایب روش ریسندگی ایرجت

• برای تولید نخ با الیاف بسیار کوتاه مانند پنبه مناسب نیست و الیاف کوتاه تا متوسط را پشتیبانی می کند.
• برای تولید نخ های ضخیم با نمره بالا مناسب نیست.
• استحکام کششی نخ‌ های تولید شده به روش ایر از نخ‌ های تولید شده به روش رینگ و چرخانه ای کمتر است.
• ساختار نخ تولید شده با روش ایرجت نسبت به دیگر سیستم‌ های ریسندگی فشرده ‌تر و ضخیم ‌تر است.
• با به وجود آمدن کوچک ترین نواسانی در جریان هوای ماشین ایرجت، دستگاه ایراد پیدا کرده و نخ تولید نمی شود. اگر الیاف دارای ناخالصی یا ذرات ریزی باشند، هوای وارد شده به دستگاه را مسدود کرده و تشکیل نخ متوقف می شود. برای حل این مشکل شرکت های تولیدکننده ماشین ایرجت، دستگاه های جدید را بروزرسانی کرده و با به کارگیری نازل هوای کمکی و یا افزودن رطوبت به هوای در جریان، به جلوگیری از تجمع ذرات کمک می کنند.

نتیجه گیری

افزایش تقاضای بازار در صنعت نساجی، نیاز به وارد کردن ماشین آلات جدید به کارخانجات ریسندگی برای تولید بالاتر داشت. به طور کلی نوآوری هایی که در زمینه ریسندگی ایجاد شده با هدف بهبود نرخ تولید، تولید بسته های بزرگ تر، با کیفیت تر و با سرعت بسیار بالاتری نسبت به روش های قدیمی بوده است. ورود ماشین ریسندگی ایرجت در دهه 80 میلادی تحول بزرگی در بخش ریسندگی ایجاد کرد. این دستگاه در عین ساده بودن، سرعت تولید نخ را چندین برابر بالا برده و آن را به 450 متر در دقیقه رساند. دستگاه های ایرجت از جریان هوا برای تابیدن و تشکیل نخ استفاده می کنند. ماشین های ایرجت به دلیل تولید صدا و لرزش کم، سرعت بالای تولید و عملکرد آسان در صنعت ریسندگی طرفداران زیادی داشته و کارخانجات ریسندگی برای تولید پارچه باکیفیت استاندارد و مقرون به صرفه از آن استفاده می کنند.

منابع

nasaji.com
motamedtex.com
guil-tex.ir
nassaj.net