نکات ایمنی شخصی و کلی حیاتی در کارگاه های خیاطی
« اول ایمنی بعد کار »
بارها این شعار را شنیده‌ایم، اما در محیط کارگاه پوشاک، چگونه می‌توانیم ایمنی را رعایت کنیم؟
نیروی انسانی مولد، یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های جامعه محسوب می‌شود که با به حرکت در آوردن چرخ‌های اقتصادی، متضمن شکوفایی اقتصاد جامعه است. از این رو باید در محیط‌های کارگاهی سلامت و امنیت کارکنان تامین شود.
به علاوه یکی از عوامل موثر در حفظ ایمنی کارگاه، آگاهی و اطلاع افراد از نکات ایمنی شخصی است. در این مقاله به بررسی و معرفی انواع نکات ایمنی شخصی و کلی که در کارگاه های تولیدی پوشاک باید رعایت کنید میپردازیم.
به امید آن‌که با رعایت این نکات کاربردی، سلامتی و امنیت همواره در محیط کاری شما برقرار باشد.
چه شد که حادثه پلاسکو با این حجم از خسارات مالی و جانی رخ داد؟
قطعا رعایت نکات ایمنی در محیط کارگاه پوشاک که امکان خطرات زیادی در آن وجود دارد، یکی از مهم‌ترین اقدامات برای جلوگیری از ضررهای احتمالی خواهد بود و به دلیل وجود پارچه در انبار، امکان آتش‌سوزی انبار نیز بسیار زیاد است. از جمله حوادثی که در محیط کار اخیرا به وقوع پیوست، حادثه‌ی پلاسکو بود.
در حادثه‌ی پلاسکو کارشناسان، عوامل اصلی حریق و ریزش ساختمان را عدم وجود استانداردهای لازم ایمنی در سیستم‌های برق صنعتی، روشنایی، تهویه، گرمایش، حفاظت، نبود هشداردهنده و تجهیزات اطفای حریق و غیره اعلام کردند. با کمی توجه می‌توان از وقوع فجایعی این چنین به آسانی جلوگیری کرد.
به دلیل اهمیت این موضوع بر آن شدیم تا اطلاعات مناسبی را پیرامون ایمنی و بهداشت کارگاه‌های پوشاک گردآوری کنیم تا با اطلاع از این نکات همه‌ی همراهان روچی از خطرات و اتفاقات ناگوار کارگاهی در امان باشند.
چگونه سلامت و ایمنی را در کارگاه خیاطی تامین کنیم؟
-
برای تامین سلامت و ایمنی در مکان خیاطی، مطمئن شوید که کف‌ها از هرگونه اقلام غیرضروری در زمانی که شما در حال کار کردن روی پروژه هستید، تمیز هستند. حرکت کردن آزادانه در فضای اطرافتان و انجام امور، شرط اصلی برای انجام کار همراه با احساس لذت است.
- مکان خیاطی باید به گونه‌ای باشد که چیزهای آویزان از دیوارها یا قفسه‌ها نتوانند بیفتند، خسارتی وارد کنند یا به شخصی صدمه بزنند.
- تمیز و مرتب کردن کارگاه پس از پایان کار به ایجاد بهترین محیط برای خیاطی کمک خواهد کرد. ابزارها را در جعبه‌های خود، مواد خام را در مکان‌های مربوط به آنها و قطعات را در جعبه‌هایشان قرار دهید. مرتب کردن کلی و سریع فضای کار، بهتر است آخرین کاری باشد که شما قبل از ترک فضای کارگاه انجام می‌دهید. اگر در میان انجام یک پروژه هستید، چیزهایی را که استفاده نخواهید کرد، مرتب کرده و تنها آن‌هایی را که ضروری هستند نگه دارید. بنابراین زمانی که مجددا به کارگاه بیایید، با فضایی آماده و تازه برای کار مواجه می‌شوید.
- در فضای مربوط به خیاطی از خوردن و آشامیدن به ویژه در اطراف دستگاه‌ها و پارچه‌ها اجتناب کنید.
بهداشت و نظم و ترتیب در کارگاه
- بعد از اتمام کار همیشه روغن، گردوغبار و سایر مواد قابل اشتعال موجود روی تجهیزات را تمیز کنید.
- مایعات و محلول‌های قابل اشتعال را در قوطی‌های بی‌خطر نگهداری کنید.
- کلیه‌ی رنگ‌ها، محلول‌ها و سایر مواد قابل اشتعال را به استثنای مقادیر معینی از آنها که جهت امور روزانه لازم است در خارج از کارگاه نگهداری شود.
- در سراسر کارگاه با فواصل مناسب ظروف زباله گذاشته شود تا اجسام زاید و بی‌مصرف در سطح کارگاه ریخته نشود.
- زباله و فاضلاب کارگاه‌ها باید طبق ضوابط بهداشتی جمع‌آوری و ضبط شود.
- مطابق با ماده‌ی ۹۲ قانون کار کارفرمایان یا مدیران ارشد در کارگاه‌های کوچک موظف هستند مطابق با دستورالعمل مصوب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی حداقل سالی یک‌بار امکانات لازم جهت انجام معاینات شغلی شاغلین تحت پوشش خود را فراهم کنند تا ایمنی شخصی کارکنان را تامین کنند.
انبار تجهیزات و نکات ایمنی
تمام تجهیزات و ابزارهای تیز را به صورت صحیح و ایمن نگه دارید. کشوها، بخش‌های ویژه‌ی قفسه‌ها، جعبه‌ها یا هر چیزی که برای نگهداری اشیای خطرناک استفاده می‌شود را از استفاده‌ی اشخاص دیگر محفوظ نگه دارید.- اقلام تیز مانند قیچی، سوزن، سنجاق، دستگاه برش، سنجاق قفلی و غیره، بهتر است در جاهایی که قابل قفل شدن هستند، نگهداری شوند.
- برای سوزن و سنجاق‌های شکسته از یک شیشه‌ی خالی استفاده کنید که دارای درپوشی خاص و باز کردن آن دشوار باشد.
- اگر مواد خطرناکی از قبیل رنگ‌های پارچه، سفیدکننده، چسب یا موادی از این دست را نگهداری میکنید، مطمئن شوید که در یک قفسه‌ی قابل قفل شدن نگهداری می‌شوند.
ابزارهای دستی و نکات ایمنی
- ابزارهای دستی در حین سادگی میتواند خطرات زیاد و جبران‌ناپذیری را دربرداشته باشد. این ابزارها همیشه باید مورد رسیدگی قرار گرفته و در صورت مشاهده‌ی عیب و نقص فورا تعمیر یا تعویض شوند.
- ابزارهای دستی که به طور گسترده در کارگاه‌ها استفاده می‌شوند، عبارت هستند از: قیچی، سوزن، رولت خیاطی، سنجاق ته گرد، بشکاف، آهنربا، کاتر، آچار، پیچ‌گوشتی، سوهان و غیره. هر ابزار دستی باید فقط جهت انجام کاری که برای آن ساخته شده است به کار رود.
در کارگاه تولید پوشاک لوازم و وسایل زیادی به کار می‌رود که هر کدام اصول استفاده‌ی خاص خود را دارد؛ از این رو باید به نکات ایمنی در استفاده از وسایل کارگاه توجه کرد. در این بخش به برخی از اصول استفاده‌ی ایمن از ماشین دوخت و اتو میپردازیم.
نکاتی که برای ایمنی شخصی باید مد نظر قرار دهید!
- برای حفظ ایمنی شخصی در صورت احساس خستگی زیاد، هرگز اقدام به انجام کاری نکنید، زیرا در این حالت ممکن است دچار سرگیجه شوید و حادثه به وجود آید.
- هیچگاه ابزارهای تیز مانند تیغ، قیچی، کاتر، بشکاف، سوزن را در جیب خود نگذارید.
هنگام کار با قیچی برقی آستین‌ها را بالا بزنید و دستکش به دست نکنید.- استفاده از وسایل حفاظت انفرادی مانند لباس کار، دستکش، ماسک و غیره ضروری است.
- چنانچه ضعف چشم دارید حتما از عینک استفاده کنید.
- قبل از شروع به کار شال گردن، ساعت، النگو و انگشتر را از خود دور کنید. استفاده از جواهرات و چیزهایی که ممکن است به داخل دستگاه‌ها کشیده شود را به حداقل برسانید. به جای استفاده از لباس‌های تنگ، بلند، یا خیلی گشاد، لباسی راحت و متناسب با بدن خود بپوشید. موهای بلند باید به پشت بسته شوند. همیشه در هنگام خیاطی، کفش‌های بسته بپوشید.
- به سیم‌های بدون روپوش یا دارای زدگی که در آن جریان برق برقرار است، هرگز دست نزنید.
- روپوش سیم برق را قبل از وصل آن به جریان برق بررسی کنید.
- مواظب باشید پریز برق، شل و آویز نباشد.
- در کارگاه‌هایی که با مواد شیمیایی رنگ و حلال‌های آن و پارچه و نخ سر و کار دارید، جهت پیشگیری از آتش‌سوزی از وسایل الکتریکی حفاظ‌دار و بی‌خطر استفاده کنید.
- قبل از استفاده از مواد سمی مانند برخی رنگ‌ها، چسب‌ها، سفیدکننده و غیره، با تکنیک‌های استفاده از آنها آشنا باشید. برخی از منابع رنگ طبیعی نیز می‌توانند بسیار سمی باشند یا می‌توانند بعدا روی پوستی که با پارچه در تماس بوده اثر بگذارند. بنابراین درباره‌ی روش‌های انتخابی قبل از استفاده تحقیق کنید و مطمئن شوید که کار با آنها خطرناک نیست.
- در هنگام برش زدن همیشه کفش بسته بپوشید. همچنین مکانی خاص برای ابزارهای تیز و سنگین روی میز برش یا اطراف آن در نظر بگیرید. مراقب باشید که به عنوان مثال قیچی را زیر پارچه رها نکنید. قیچی ممکن است در زمان برداشتن پارچه بیفتد.
- سنجاق‌ها با وجود کوچک بودن، باعث صدمات بزرگی می‌شوند. هرگز آنها را در دهان خود نگذارید. از یک کوسن آهنربایی یا کوسن مچی مخصوص سنجاق استفاده کنید.
- با توجه این‌که خیاطی، گاهی زمان زیادی می‌برد، ممکن است باعث سرگیجه، کم آبی، غش، سردرد و غیره شود، در نتیجه احتمال خطرات افزایش می‌یابد. بنابراین با توجه به زمان، استراحت‌های کوچک داشته باشید یا فعالیت خود را تغییر دهید. اگر برای مدت طولانی نشسته بودید، اندکی قدم بزنید. اگر برای مدت طولانی به جزییات خیاطی خیره شدید، به پنجره نگاه کنید و به چشمان خود استراحت دهید.
نکاتی که در هنگام استفاده از ماشین‌های دوخت برقی، لازم است رعایت کنید!
- هنگامی که ماشین پارچه‌های ضخیم، درزهای بزرگ یا دکمه‌ها را می‌دوزد، به آرامی بدوزید، زیرا ممکن است سوزن بشکند و قطعات کوچک به سمت چشم یا صورت شما پرتاب شود.
- وقتی ماشین دوخت در حال استفاده نیست، نباید دو شاخه‌ی آن در پریز برق باشد. حتما پس از اتمام کار دو شاخه را از پریز خارج کنید.
- هنگام بالا و پایین رفتن سوزن، کاملا مواظب باشید؛ به طوری که هنگام دوخت به ماشین دوخت توجه کنید.
- انگشتان را از تمام قطعات متحرک دور نگه دارید، به خصوص مواظب انگشتان خود در اطراف سوزن باشید.
- هنگام نخ کردن سوزن، تعویض سوزن، نخ کردن یا تعویض ماسوره، تعویض پایه یا کارهای دیگر، ابتدا کلید اصلی ماشین دوخت را خاموش کنید.
- اگر لامپ روشنایی چرخ خیاطی قدیمی است، آن را با لامپی روشن‌تر، با رنگی گرم‌تر تعویض کنید. لامپ‌های قدیمی هنگامی که برای مدت طولانی روشن باشند، بسیار داغ می‌شوند.
- قبل از تعویض لامپ، دو شاخه را از برق بیرون بیاورید.
هنگام استفاده از اتو به مراقبت‌های مهم ایمنی زیر دقت کنید
- پس از پایان کار، اتو را از پریز برق بیرون بکشید تا کاملا سرد شود. سپس آن را جمع کنید و در جای محفوظ قرار دهید.
- در فاصله‌ی کار، اتو را روی پایه‌ی مخصوص بگذارید و هرگز آن را عمودی قرار ندهید، زیرا به مجرد کوچکترین تکان خواهد افتاد.
- قبل از وصل کردن اتو به جریان برق از سلامت سیم و پریز مطمئن شوید.
- برای اتوهای سنگین یا دستگاه‌های پرس باید مکانی برای نگهداری تعیین شود تا هنگامی که استفاده نمی‌شوند در آن جا قرار گیرند. تخته‌ی اتوی تاشو مکان مناسبی برای این کار نیست.
میز و صندلی و نکات ایمنی مربوط به استفاده از آنها
مد نظر داشته باشید تا ارتفاع کار مناسب باشد، سر و ساق پا در وضعیت راحت باشد، از وضعیت غیرطبیعی بدن جلوگیری شود، مصرف انرژی تقلیل یابد و از انقباضات غیرضروری ماهیچه‌های پشت جلوگیری شود. اگر نمی‌توانید از ساعات طولانی خم بودن روی کار اجتناب کنید، فعالیت‌های خود را با دیگران جابه‌جا کنید یا استراحت کوتاهی داشته باشید.- ارتفاع صندلی قابل تنظیم باشد و این ارتفاع باید در حدود ارتفاع زانو باشد.
- ارتفاع پشتی قابل تنظیم باشد و بتواند ناحیه‌ی گودی کمر را پر کند.
- سطح نشیمنگاه متناسب باشد.
- فاصله‌ی افقی پشتی صندلی تا لبه‌ی جلوی آن بیش از طول ران نباشد.
- صندلی به حد کافی ثابت و محکم باشد و آزادی حرکت در هر جهت را به وجود آورد.
- ارتفاع میز کار با توجه به نوع کار ایستاده یا نشسته انتخاب شود. میزها را باید با افراد بلند قد منطبق کرد، زیرا برای افراد کوتاه قد می‌توان با تخته‌های زیرپایی و غیره تطابق لازم را به عمل آورد. کاربرد میزهای نامناسب برای افراد بلند قد موجب دردهای ماهیچه‌ای و خستگی‌های زودرس می‌شود.
- در وضعیت ایستاده برای انجام کارهای سنگین به تناسب سنگینی کار، سطح میز باید در حدود آرنج باشد.
- برای کار در وضعیت نشسته، ارتفاع مناسب میز کار باید چند سانتیمتر پایین‌تر از آرنج باشد. در این میزها پاها باید جای کافی برای حرکت داشته باشند. به همین دلیل وجود کشو در زیر میز و انتخاب رویه‌ی کلفت برای میزها توصیه نمی‌شود.
- نبودن نور کافی باعث خستگی چشم و سردرد می‌شود، پس باید چراغ قابل تنظیم بر محیط بتابد تا دیدن کار را آسان کند.
- اگر فاصله‌ی دست و چشم حدود ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر باشد، نیرو و مهارت دست به حداکثر ممکن می‌رسد.
- از حرکات غیرطبیعی و خم شدن بدن پشت میز اجتناب کنید ( خم شدن بدن و سر به یک طرف به مراتب از خم شدن به جلو خسته‌کننده‌تر است).
- چنانچه برای آرنج‌ها، ساعد و یا دست‌ها نقطه‌ی اتکایی تعبیه کنیم، انقباض‌ها به حداقل می‌رسد.
- حرکات بازو باید در جهات همانند یا مقابل انجام شوند.
- تا حد امکان سعی شود که کارها در حالت نشسته و یا به صورت متناوب نشسته و ایستاده انجام شود.
کمک‌های اولیه برای حفظ ایمنی شخصی
وجود جعبه‌ی کمک‌های اولیه با حداقل وسایل مورد نیاز که از طرف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام می‌شود و نیز فرد آموزش دیده الزامی است.
اگر از هر نوع مواد خطرناک خاص استفاده میکنید، راه‌حل‌های پیشگیرانه‌ی خاص را پیشاپیش آماده کنید. محل خاصی را به نگهداری این اقلام در یک مکان امن اختصاص دهید. ﻣﺤﻞ ﻗﻔﺴﻪﻫﺎی کمک‌های اولیه ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪی ﻋﻼﻳﻢ به صورتی ﻣﺸﺨﺺ شود ﻛﻪ ﻛﻠﻴﻪی ﻛﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﺍﺯ محل ﺁﻥ ﻣﻄﻠﻊ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
مواردی که باید جعبه‌ی کمک‌های اولیه قرار داده شوند
- گاز استریل، گاز معمولی، پنبه، باند، چسب زخم، چسب، قیچی، محلول ضدعفونی‌کننده (ساولن، بتادین، الکل و غیره).
- چند مورد داروی مسکن و ضروری که مشروط به مجوز نباشد.
- کتاب یا جزوه یا بروشوری درباره‌ی کمک‌های اولیه
- تلفن‌های ضروری
جمع‌بندی
در این مقاله به نکات مهم ایمنی که حتما باید در کارگاه های تولیدی پوشاک رعایت کنید پرداختیم، نکاتی که عدم رعایت آنها، میتواند ضررات آسیب زننده جدی برسانند، پس حتما آنها را رعایت کرده تا تا جایی که امکان دارد، از این حوادث در امان باشید. اگر نکته یا مورد دیگری بود که احساس میکنید در این مقاله جا انداختیم، حتما برای ما در بخش کامنت ها بنویسید.
منتظر نظرات شما هستیم…
گردآوری و تلخیص: روشنک قاسمی
دیدگاهتان را بنویسید