آشنایی با هنر رودوزی لباس و کاربردهای آن
هنر رودوزی روی لباس جذابیتهای منحصر به فردی دارد که با استفاده از نخ ابریشم و نخ پشمی تهیه میشود. هنری خاص که به شما امکان میدهد که بتوانید از تمام وقت خود استفاده کنید و زیبایی را به انواع لباس و دکوراسیون خانه خودتان تقدیم کنید. برای تهیه اکسسوریهای با کمک هنر رودوزی، میتوان از چرخ صنعتی استفاده کنید و یا اینکه با دستان هنرمند خودتان تلفیقی از لباس، نخ ابریشم و پشم را تبدیل به یک قاب هنری بسیار زیبا کنید.
در مقالات قبلی روچی در مورد اینکه مروارید دوزی چیست صحبت کردیم و اگر شما هم دوست دارید با هنر رودوزی بیشتر آشنا شوید و تفاوتهای آن را با سایر دوختهای سنتی بدانید، در ادامه این مقاله از روچی همراه ما بمانید.
تاریخچه هنر رودوزی لباس در ایران و جهان
هنر جذاب و خاص رودوزی به عنوان زیرمجموعه هنر گلدوزی شناخته میشود. به همین دلیل برای آگاهی از تاریخچه انجام این هنر باید به تاریخچه گلدوزی مراجعه کنیم. موضوع این است که گلدوزی از قرن 5 میلادی در جهان مرسوم شده است؛ اما هنر رودوزی روی لباس که به طور ویژه به مردم هنردوست ایرانی اختصاص دارد، قدمتی چند هزار ساله دارد.
جالب است بدانید که کتیبههای قدیمی کشف شده در ایلام نشان میدهد که زنان ایلامی لباسهایی میدوختند و با هنر رودوزی لباس آن را تزیین میکردند. همچنین قدمت این هنر به قبل از میلاد مسیح در ایران بازمیگردد. علاوه بر آن، دوخت لباسهایی با رودوزی کاملاً تجملی و لوکس محسوب میشود. به همین دلیل اختصاص به ثروتمندان و شهرنشینان داشت و همه مردم نمیتوانستند از این هنر برای زیباسازی لباسهای خود استفاده کنند.
این هنر جذاب و خاص سالهای طولانی در ایران مرسوم بوده است و هنرمندان با دوخت کوکهایی، کاملاً طرح را پر میکردند و تمامی سطح لباس یا موارد دیگر را میپوشانند. طرحهای رودوزی ایرانی کاملاً متنوع است و نمونههای مشهور و معروفی از این هنر وجود دارد و به ممقان دوزی، بلوچ دوزی، بخارا دوزی و قلاب دوزی معروف هستند. همچنین در شهرهای مختلفی مانند اصفهان نوع رودوزی متفاوت است و در آن شبکه دوزی و سکمه دوزی مرسوم است. همچنین اگر دوست دارید بدانید تنبور دوزی چیست و آشنایی بیشتری با این هنر هم داشته باشید از مقالههای قبلی روچی استفاده کنید.
هنر رودوزی لباس چیست؟
هنر جذاب رودوزی سنتی با انجام کوک و دوختهایی خاص بر روی پارچههای ساده انجام میشود. هنرمندان میتوانند با استفاده از دست و یا چرخهای صنعتی این هنر را انجام دهند. اما بهتر است بدانید که انجام رودوزی سنتی بهصورت دستی، زیبایی و ارزش بیشتری دارد. هنر رودوزی سنتی که با استفاده از نخهای رنگارنگ ابریشمی و پشمی و ملیلههای فلزی طلایی و نقرهای انجام میشود، دارای طرحهای متنوعی مانند گل و بلبل است و زیبای خاصی دارد.
برای انجام این هنر سنتی نمیتوانید از هر پارچهای با متریال مختلف استفاده کرد و باید آهار و ایستایی لازم را داشته باشد. به همین دلیل در گذشته نیز برای انجام این هنر از پارچههایی با متریال پنبه و پشم استفاده میشد. امروزه همه ما دوست داریم روی مانتو، روسری، شال و سایر لباسها یا اکسسوریهای پارچهای، ذوق هنری خودمان را به نمایش بگذاریم. برای این کار نمیتوانیم حتماً یک مانتو یا شال از متریال پشم یا پنبه داشته باشیم؛ زیرا این موضوع باعث میشود که در انجام هنر رودوزی محدود شویم.
به همین دلیل نگران نباشید. شما میتوانید هنر جذاب رودوزی روی لباس را روی انواع پارچه با ایستایی و آهار مناسب انجام دهید. به طور مثال جین و لی گزینه مناسبی برای انجام این هنر سنتی و جذاب است. همچنین میتوانید از شانتون استفاده کنید. در این میان توجه داشته باشید که همه پارچهها گزینه خوبی برای انجام رودوزی نیستند؛ بنابراین هنر رودوزی را نمیتوانید روی پارچههای کششی مانند ریون یا لمه انجام دهید. همچنین ابریشم و ساتن هم مناسب نیستند؛ زیرا جای دوخت روی آن باقی میماند و ممکن است با چندین بار وارد کردن سوزن در بافت آن، کیفیت خود را از دست بدهد و پاره شود.
هنر رودوزی لباس و انواع مختلف آن
جالب است بدانید که هنر خاص و سنتی رودوزی دارای زیرمجموعه بزرگی است و تابهحال 115 نوع رودوزی مختلف شناخته شده است. البته این رودوزیها در 6 دسته کلی قابل تقسیم است که شامل: پته دوزی، بخارا دوزی، سرمه دوزی، رشتی دوزی، ملیله دوزی و گلابتون دوزی است.
تنوع بسیار زیاد در این هنر سنتی به خوبی نشان میدهد که استانها و اقوام مختلف با توجه به نوع مواد اولیه در دسترس خود، سلیقه و اعتقادات قومی از این هنر بهره بردند. در این میان میتوان هنر رودوزی روی لباس را با توجه به نوع کاربرد متریال نخ به دو دسته کلی تقسیم کرد. این موارد شامل رودوزی با نخ ابریشم، پنبه و پشم و رودوزی با نخ فلزی یا همان ملیله است.
هنر رودوزی لباس و ابزار مورد نیاز آن
اگر شما هم دوست دارید دست به کار این هنر جذاب و خاص شوید، بهتر است ابتدا لوازم مورد نیاز برای انجام آن را بدانید. مهمترین و اولین ابزار کار، پارچهای برای شروع رودوزی است که باید از متریال پشم و یا پنبه تهیه میشود تا بتوان بهراحتی روی آن کار کرد و دوختی زیبا و تمیز داشته باشد. سپس باید نخ مناسب برای این کار را در اختیار داشته باشید. متریال نخ کاربردی در این هنر از جنس ابریشم، پنبه و پشم تهیه میشود. همچنین نخ ملیله فلزی طلایی و نقرهای رنگ نیز گزینه دیگری است که در این هنر بسیار مهم است.
بعد از تهیه این موارد رودوزی باید سوزن و قلاب مناسب برای دوخت کوکهای رودوزی را تهیه کنید. معمولاً سوزن به کار رفته در این هنر با توجه به نوع رودوزی لباس در نظر گرفته میشود. به طور مثال اگر میخواهید هنر سنتی رشتی دوزی را انجام دهید باید از قلاب مخصوص استفاده کنید همچنین در رودوزیهایی که منجوق و پولک به کار میرود، سوزن نازک استفاده کنید.؛ اما در رودوزی روی پارچههای ضخیم و محکم سوزن بیتوین کاربرد دارد.
کاربردهای رودوزی لباس
کاربردهای هنر جذاب رودوزی کاملاً به سلیقه و خلاقیتهای شما بستگی دارید. از خودتان بپرسید که دوست دارید این هنر را در چه قسمتی از فضای خانه و یا لباس و اکسسوریهای پارچهای استفاده کنید؟ پاسخ این است که محدودیتی وجود ندارد. شما میتوانید روی لبه آستین مانتو را رودوزی کنید و یا اینکه با هنر دست خودتان یقه مانتو یا یک شومیز مجلسی را با آرامش کامل و صبر و حوصله رودوزی کنید.
ممکن است بخواهید یک کلاه سنتی یا جلیقهای با هنر دست خود آماده کنید. در این صورت هم میتوانید از این هنر جذاب و منحصر به فرد کمک بگیرید. علاوه بر آن اگر کمی صبر و حوصله داشته باشید، دوخت کوسن با هنر رودوزی جذابیت بیشتری به خانه شما خواهد داد. یک کوسن دایره شکل آماده کنید و روی آن را با کوکهای مخصوص رودوزی پر کنید.
کاربردهای این هنر بسیار متنوع است. برای مثال به راحتی میتوانید اکسسوریهایی مانند گوشواره، گردنبندهای سنتی و یا کمربندی زیبا برای خودتان آماده کنید. علاوه بر آن این هنر کاربردی و پولساز، گزینه خوبی برای آماده کردن کیف سنتی و مجلسی است. شاید بخواهید تغییر و تحولی جدید در دکوراسیون خانه بدهید؛ بنابراین با کمی صبر و خلاقیت یک رومیزی جذاب پته دوزی آماده کنید.
بهترین روش دوخت رودوزی روی لباس
برای شروع این هنر جذاب ابتدا باید لوازم مناسب را آماده کنید. همانطور که گفته شد بهترین پارچهها گزینههایی هستند که آهار و ایستایی بالاتری دارند. درعینحال میتوانید از چرم هم کمک بگیرید. بعد از آن سوزن و نخهای مناسب را آماده کنید و طرح مورد نظر خودتان را ترسیم کنید. مراقب باشید که طرح در نظر گرفته شده کاملاً متناسب با ابعاد و اندازه بخش موردنظرتان باشد. همچنین اگر میخواهید یک رودوزی پرکار داشته باشید، از پارچههای بادوام و استحکام بیشتر و بافت مناسب استفاده کنید.
بعد از آن طرح را به طور دقیق پیاده کنید و با توجه به نوع رودوزی (خامه دوزی، پته دوزی، سکمه دوزی و غیره) ابزار مورد نیاز را آماده کنید و روی آن بخیه بزنید. نکته مهم دیگر این است که حتماً در هنگام رودوزی از یک کارگاه چوبی استفاده کنید تا رودوزی به طور کامل صاف و یکدست باشد و بتوانید بهتر روی آن دوخت بزنید. در این صورت خواهید دید که کوکها با نظم بیشتری پیاده میشوند و کاملاً صاف و یکدست هستند.
هنر رودوزی روی لباس از قدیم تاکنون
هنر رودوزی روی لباس و سایر اکسسوریها واقعاً جذاب است. علاوه بر آن فقط با داشتن کمی خلاقیت به همراه صبر و حوصله میتوانید خودتان هم دست به کار شوید و این هنر زیبا با تنوع بسیار زیاد را یاد بگیرید. فراموش نکنید که در هنرهای دستی آموزش و یادگیری تنها بخش کوچکی از کار محسوب میشود. بعد از آن داشتن صبر مهمترین چاشنی برای ارائه بهترین محصول است.
همچنین ذکر این نکته مهم است که هنر رودوزی از جمله هنرهای دستی محسوب میشود که همه ما میتوانیم آن را انجام دهیم. فقط در ابتدا باید خرید لوازم خیاطی و خرازی را برای این کار را آماده کنیم و بعد دست به کار شویم.
پیشنهاد فروشگاه اینترنتی روچی
سوالات متداول
رودوزی چیست؟
رودوزی از اقسام هنر تزیینی بوده که بر روی لباس یا موارد دیگر با مهره، نخ یا پولک با دست یا ماشین انجام میشود.
نخهای مناسب برای رودوزی چه نخهایی هستند؟
نخ کتان، ابریشمی و دمسه از نخهای پر استفاده برای هنر رودوزی لباس هستند.
رودوزی فقط برای لباسهای خاصی مناسب است؟
رودوزی روی بیشتر لباسها انجام میگردد؛ ولی بهتر است لباس با بافت متوسط به بالا انتخاب شود تا کار نهایی جذابتر باشد.
دیدگاهتان را بنویسید