اصطلاحات رایج در بازار پارچه + راهنمای جامع خرید انواع پارچه

در بازار خرید و فروش هر محصولی اصطلاحاتی بین فروشندگان و مشتریان رد و بدل می شود که گاه برای تازه کاران مبهم و گیج کننده است. آشنایی با اصطلاحات رایج در بازار پارچه برای هر فعال در این حوزه، چه به عنوان فروشنده و چه به عنوان خریدار ضروری است.

تعداد اصطلاحات رایج در بازار پارچه زیاد نیست، ولی برای تازه واردان، به خصوص کارگاه های تولیدی تازه تاسیس، در ابتدا مانند یک غول ذهنی به نظر می رسد. مشکل اصلی از آن جا آغاز می شود که به علت خجالت یا هر دلیل دیگر در مورد این واژه ها سوال نمی شود.

شناخت این اصطلاحات ساده در معاملات و ثبت سفارشات به شما کمک زیادی می کند. حداقل سود آشنایی با اصطلاحات رایج در بازار پارچه برای خریدار این است که فروشنده متوجه تازه کار بودن او نمی شود و در قیمت دادن بی پروا نخواهد بود.

در ادامه به معرفی « اصطلاحات رایج در بازار پارچه » می پردازیم.

آشنایی با اصطلاحات رایج در بازار پارچه فروشی

یارد چیست؟

واحد اندازه گیری پارچه های خارجی چیست؟ و معادل چند سانتی متر است؟

یارد، مانند متر، واحد اندازه گیری طول و معادل با ٩١۴ میلیمتر یا ٩١ سانتیمتر است. واحد اصلی اندازه گیری طول در ایران، متر معادل با ١٠٠ سانتی متر است؛ به همین دلیل پارچه های تولید ایران برحسب متر اندازه گیری می شوند. این در حالی است که در اکثر کشورها واحد اندازه گیری طول بر حسب یارد است.

پارچه های خارجی موجود در ایران بر حسب یارد هستند. شما در موقع داد و ستد پارچه های خارجی فقط کلمه یارد را می شنوید. در بازار پارچه هر یارد را به اندازه ٩٠ سانتیمتر در نظر می گیرند.

پارچه های خارجی موجود در ایران بر حسب یارد هستند.

نکته ای که به آن باید توجه داشته باشید، این است که وقتی قیمت یک پارچه خارجی را سوال می کنید و برای مثال فروشنده، قیمت آن را ١٠ هزار تومان اعلام می کند، منظور او این است که هر یارد، معادل ۱۰ هزار تومان است نه هر متر معادل ١٠ هزار تومان! در حالی که یارد از متر ١٠ سانتیمتر کمتر است.

اکثر پارچه های خارجی به صورت طاقه های (تاقه) ۵٠ یاردی هستند که معادل ۴۵ متر می شوند.

عرض و طول پارچه

هر پارچه ای عرضی ثابت و طولی متغیر دارد. این طول تا آنجا محاسبه می شود که پارچه برش بخورد.

عرض پارچه ها با توجه به نوع مصرف و الگو، محاسبه می شود. سپس در کارخانه تولید، و بعد از طاقه پیچی در طول معینی برش داده می شود. در نتیجه طول پارچه، همان متراژ طاقه یا توپ پارچه است.

عرض پارچه ها با توجه به نوع مصرف و الگو، محاسبه می شود.

عرض پارچه در قیمت یک پارچه مشابه با همان جنس و کیفیت، تاثیرگذار است. برای مثال پارچه تترونی با عرض ١۵٠ سانتیمتر از همان جنس و کیفیت پارچه تترونی با عرض ٩٠ سانتیمتر، قیمت بیشتری دارد. خریدار باید با توجه به نوع مصرف و یا الگوی دوخت، عرض پارچه مورد نظر را انتخاب کند.

خرج کار باف

خرج کار باف معمولا به تولید کنندگانی  که با ماشین های بافندگی تخت یقه ، سرمچ و… را می بافند گفته می شود.

خرج کار

معمولا به موارد جانبی برای تولید یک لباس مانند یقه ، دکمه ، زیپ و… گفته می شود.
برای اطلاعات بیشتر و آشنایی کامل با خرجکار، مقاله ” خرجکار چیست و چه کاربردی دارد؟  ” را بخوانید.

اسپان

اصطلاحیست که اکثرا برای نوعی نخ پلی استر (تکه تکه شده ) به کار می رود که البته مفهوم دقیق آن نخ هایی است که الیاف آن تکه تکه هستند و حالت یکسره ندارند و فقط مربوط به پلی استر نمی شود . اسپان بودن یک نخ به ردوبدل هوا در لباس کمک میکند.

ژاکارد یا جاکارد (jacquard)

نوعی طرح پارچه می باشد که طرح هایشان تابع روند بافت است .ژاکار یا جاکارد صورت های لوزی، مربع ،حاشیه زیگزاگی و اشکال مختلف … دارند.

مرسریزه

نوعی تکمیل نخ های پنبه است که طی یک فرآیند قلیایی خواص مفیدی را به نخ میدهد و برخی خواص بدرا از نخ پنبه میگیرد. این فرآیند طی کشیدن نخ و افزودن محلول صورت میگیرد. پارچه های مرسریزه (بافته شده با این نخ) دارای شفافیت و براقیت بیشتری نسبت به پارچه های پنبه دیگر است و آبرفت کمتری دارند. اگر نخ پنبه عادی و مرسریزه شده را برش دهیم ، قطر نخ پنبه عادی حالت لوبیا شکل دارد و در این فرآیند ،این شکل به دایره نزدیک تر می شود.

فیلامنت

معمولا به نخ های پلی استری که اسپان نیستند (تکه تکه نشده اند) و الیفشان یکسره است گفته می شود که معمولا در لباس های عادی به صورت تنها مصرف نمی شوند و  در لباس های ورزشی کاربرد زیادی دارند. گاهی به صورت مخلوط با نخ های دیگر نیز از آن در لباس های مختلف بهره می برند.

تیکه رنگ کنی

گاهی برخی لباس ها با پارچه های خام (بدون رنگ) دوخته شده و کار دوخته شده آن قبل از عملیات نهایی دوخت ، توسط رنگرزی های تخصصی رنگ و تکمیل می شوند. به این عمل تکه رنگ کنی می گویند .

دورو و یک رو

دو نوع از بافت پارچه می باشند ، در یک رو یک لایه بافت شده و در درو یک لایه دیگر هنگام بافت با لایه اصلی ضمیمه می گردد. معمولا  هر دو طرف پارچه های دورو قابل استفاده هستند.

دورس

نوعی پارچه ضخیم تر بافته شده با ماشین های گردباف است که پشت پارچه به صورت تارهای نخ و روی آن دارای تراکم و ضخیم است و معمولا نخ های نگهدارنده پشت از پنبه و روی آن با هر نخی قابل بافت است . این پارچه ها کاربرد پاییزه و زمستانی دارند  . دورس دونخ و سه نخ از رایج ترین دورس ها در بازار هستند.

تول (تُل)

به ریز گوله شدن روی پارچه یا نخ می گویند.

رگلان

به تکه های لباس های زمستانی که احتیاج به برش نداشته و در حین بافت با ماشین های تخت شکل برش خورده میگیرند گفته می شود که معمولا با دونه گیر این قطعات را به هم متصل می کنند و با چرخ خیاطی عادی دوخته نمی شوند.

آکریل

معمولا به نوعی از نخ های مصنوعی مخصوص بافت های زمستانی می گویند که حالتی پف کرده دارد و ممکن است به صورت مخلوط نیز استفاده شود . اکریل به دلیل وزن پایین نسبت به حجمش ، برای بافندگان صرفه ی زیادی دارد.

دونه گیری

به عملی که زده های یک لباس ترمیم می گردد گفته می شود و با دونه گیری بافت تفاوت دارد.

کامپکت

معمولا به فرآیند پایانی تولید پارچه می گویند که شامل حرارت دادن ، پرس و … به پارچه می باشد. این عمل برای قابل استفاده تر شدن پارچه ها امری ضروری محسوب می شود . البته کامپکت به نوعی تکمیل نخ نیز گفته می شود.

فینیش پارچه

به مرحله ی پایانی تولید پارچه گفته می شود که ممکن است با آنزیمشوری ، رنگرزی و … همراه باشد.

کپ (k o p )

اصطلاحیست که برای ارزشیابی الگوی لباس به کار گرفته می شود . به طور مثال ( کپ کار خوبه ) یعنی الگوی تی شرت مناسب است و روی تن به خوبی جلوه میکند . البته کپ موارد استفاده دیگر زیاد دارد.

خار زدن

اصطلاحیست که به عمل کرک دار کردن پشت پارچه توسط دستگاه خار نسبت داده می شود.

سنگشور و آنزیم شور

به انواع فینیش پارچه یا لباس های پنبه گفته می شود که جلوه ی پارچه را دسخوش تغییر می کند.

یقه دلبری

نوعی از اشکال یقه در دوخت است که تقریبا شبیه یقه هفتیست که پایین یقه کشیده تر شده.

ماشین تخت

به ماشین های بافندگی که به صورت کشویی و رفت و آمدی می بافد گفته می شود. گاهی کشو یا ماشین کشو نیز خطاب می گردد.

وزن یا گرماژ چیست؟

وزن یا گرماژ نشان دهنده چه خصوصیتی در پارچه است؟

یکی دیگر از اصطلاحات رایج در بازار پارچه، گرماژ است که همان مفهوم وزن را دارد. اما روش محاسبه وزن پارچه چیست؟ واحد اندازه گیری وزن یا گرماژ پارچه برحسب گرم است. هر پارچه ای می تواند با تراکم بافت های مختلف و به طبع آن ضخامت های مختلفی تولید شود. میزان مصرف الیاف در بافت پارچه و فشردگی این الیاف با یکدیگر که همان تراکم پارچه است، باعث به وجود آمدن ضخامت پارچه و وزن آن می شود.

کارخانجات نساجی و فروشندگان پارچه برای مشخص کردن تراکم بافت پارچه، وزن یا گرماژ را به خریدار می گویند. هرچه پارچه، تراکم بافت و ضخامت بیشتری داشته باشد، گرماژ بیشتری نیز دارد.

منظور از گرماژ پارچه، میزان وزن یک متر طول پارچه در عرض آن است. برای مثال اگر فروشنده بگوید که این پارچه تترون با عرض یک متر و نیم، ١٨٠ گرم وزن دارد، یعنی وزن یک متر پارچه در عرض ١۵٠ سانتیمتر، ١٨٠ گرم می شود.

منظور از گرماژ پارچه، میزان وزن یک متر طول پارچه در عرض آن است.

پس روش محاسبه وزن پارچه با هر عرضی که داشته باشد، به این صورت است که یک متر از طول پارچه را برش می زنند و روی ترازو قرار می دهند تا گرماژ بدست آید.

زمانی که گرماژ پارچه به شما گفته شد، حتما از عرض پارچه نیز سوال کنید. برای مثال اگر پارچه تترون با عرض سه متر، ٣۶٠ گرم باشد، یعنی وزن پارچه در ابعاد یک متر در سه متر، ٣۶٠ گرم است.

کالیته یا کاتالوگ پارچه چیست؟

خریدارن عمده پارچه، چگونه پارچه ها را انتخاب می کنند؟

اکثر کارخانجات نساجی و تامین کننده های پارچه، نمونه ای کوچک از زیردست به همراه رنگبندی یا طرح هاى مختلف آن پارچه را با کالیته های مقوایی فراهم می کنند. از این طریق، مشتری می تواند همزمان با لمس پارچه، تمام طرح ها و رنگ های موجود را به صورت یک جا مشاهده کند.

شکل ظاهری و سایز کاتالوگ با توجه به میزان رنگبندی و طرح، سایز طرح، نوع جنس، سلیقه شخصی و غیره متفاوت است.

سری رنگ پارچه چیست؟

در تولید پارچه های طرحدار مانند پارچه های پیراهنی و ملحفه ای، یک طرح در چند رنگ مختلف تولید می شود. در پارچه های ساده رنگی نیز گاهی یک جنس پارچه در چند رنگ تولید می شود.

در بعضی مواقع، فروش کارخانجات نساجی و عمده فروش ها به این صورت است که تمام رنگ های یک طرح یا پارچه را یک جا به فروش می رسانند.

برای مثال پارچه ملحفه ای گلداری را در نظر بگیرید که با پنج رنگ مختلف تولید شده است. اگر کارخانه نساجی یا فروشنده بگوید که فروش به صورت سری رنگ است، یعنی این که مشتری باید تمام رنگبندی را یک جا خرید کند؛ یعنی از هر رنگ حداقل یک طاقه به مشتری فروخته می شود.

اگر فروش هم به صورت سری رنگ و هم به صورت عدلی باشد، یعنی داخل عدل دو سری رنگ و حداقل فروش یک عدل است.

ضد آب ژاول بودن یعنی چه؟

منظور از ضد آب ژاول بودن، این است که پارچه در اثر شستشو با وایتکس یا آب ژاول، کیفیت خود را از دست نمی دهد و رنگ یا چاپ آن خراب نمی شود.

برای آشنایی کامل با نمره نخ، مطلب ” نمره نخ چیست و چه رابطه ای با پارچه دارید؟ ” را حتما بخونید!

پارچه و نخ لاکرا یا اسپاندکس چیست؟

کارایی و استفاده لاکرا

خام پارچه چیست؟

منظور از خام پارچه و تکمیل چیست؟

در بازار شاید بشنوید که خام پارچه در فلان کارخانه تولید، و رنگرزی یا چاپ و تکمیل آن در فلان شرکت صورت گرفته است. مفهوم خام پارچه یا تکمیل، شاید برای بعضی خریداران پارچه مبهم باشد.

اکثر پارچه ها ابتدا با الیاف مختلف بافته می شوند. پس از بافت پارچه با الیاف، خام پارچه تولید، و به رنگرزی یا واحد چاپ ارسال می شود. به فرآیند کامل شدن تولید پارچه پس از تولید خام، اصطلاحا تکمیل می گویند.

آشنایی با مزایا و عیوب الیاف نیز در امر خرید و فروش پارچه بسیار ضروری است؛ برای اطلاعات تکمیلی می توانید به مطلب « آشنایی با انواع پارچه » مراجعه کنید.

سوپر پارچه و شبه چیست؟

سوپر پارچه و شبه پارچه، چه نوع پارچه هایی هستند؟

گاهی قبل یا بعد از نام پارچه و اسم کارخانه، کلمه سوپر می آید که مفهوم آن کیفیت بالاتر از حد انتظار است.

برای مثال شاید اصطلاحاتی مثل سوپر فیونا یا تترون سوپر و غیره را شنیده باشید که منظور فروشنده یا کارخانه، کیفیت فوق العاده پارچه نسبت به دیگر جنس های مشابه آن است.

کلمه سوپر قبل از نام برند و کارخانه، بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد و به منزله تولید محصول مورد نظر با کیفیت بهتر از تولیدات قبلی کارخانه است.

کلمه شبه یا شبیه نیز قبل از نام بعضی از پارچه ها به کار می رود، مثل شبه فاستونی یا شبه ترگال که معنای آن شبیه پارچه فاستونی یا پارچه ترگال است.

اگر برای تولید پارچه ای استانداردی تعریف شده باشد و کارخانه ای آن استانداردها را رعایت نکند، ولی موفق به تولید پارچه ای با مشخصات نزدیک به پارچه مورد نظر شود، کلمه شبه را قبل از اسم پارچه اصلی می آورند.

دلیل اصلی تولید این نوع پارچه ها از جمله پارچه شبه فاستونی، کاهش قیمت تمام شده محصول است.

اسکونت چیست؟

اسکونت، همان اختلاف قیمت در خریدهای نقدی و چکی است که به ازای هر ماه محاسبه می شود. میزان اسکونت ارتباط مستقیم با انصاف فروشنده دارد.

به عنوان مثال اگر قیمت نقدی هر متر پارچه ١٠٠٠٠ تومان باشد و شما قصد خرید چکی با مدت سه ماه را داشته باشید، به فرض اینکه فروشنده برای هر ماه ٣ درصد اسکونت در نظر بگیرد، باید پارچه را با قیمت ٩ درصد اضافه تر یعنی متری ١٠٩٠٠ تومان بخرید.

در خرید نقدی، شما امکان دریافت تخفیف از فروشنده را خواهید داشت. اطلاعات بیشتر در این زمینه را در « روش های خرید پارچه در بازار » بخوانید.

آبرفت چیست؟

به جمع شدگی پارچه پس از شست آن گفته می شود . معمولا در کامپکت پارچه درصد قابل توجهی از آبرفت آن را می گیرند. در حالت عادی ، آبرفت پارچه های پنبه ای بیشتر از پارچه های مصنوعی می باشد.

مقاله جامع ما در مورد آبرفت را از دست ندید : ” آبرفت پارچه چیست؟ ”

پارچه نخی چیست؟

چیزی به اسم پارچه نخی وجود ندارد؛ بلکه درست آن، پارچه پنبه ای است. در حقیقت در گذشته از این اصطلاح به عنوان نوعی کلاه شرعی استفاده می شده است. در واقع تمامی پارچه های بافت شده، نخی هستند. همچنین صرفا پنبه ای بودن پارچه، دلیل مناسبی برای خوب شمردن پارچه نیست؛ به خصوص در ایران که هنوز از نخ های پنبه ای با تکمیل های سنتی استفاده می شود.

جودون چیست؟

جودون یک نوع پارچه به خصوص نیست، بلکه نوعی بافت است که فقط به گردبافی اختصاص ندارد و در انواع دیگر پارچه بافی ها (مانند بافت تخت زمستانی) نیز  رایج است. دلیل طرح این مسئله، سوال هایی است که هرازگاهی پرسیده می شود: پارچه جودون چه قیمتی دارد؟ در جواب باید گفت که مسلما نوع پارچه و نخ، رنگ و تکمیل، عواملی هستند که روی قیمت پارچه تاثیر می گذارند. به عنوان مثال تفاوت اجرت بافت پارچه یکرو ساده تریکو با بافت جودون (در شرایط مساوی ) شاید نهایتا ۵۰۰ الی ۲۰۰۰ تومان تفاوت داشته باشد یا اصلا تفاوتی نداشته باشند.

پارچه ملانژ (Melange) چیست؟

پارچه ملانژ نیز یک نوع خاص پارچه نیست؛ بلکه نوعی حالت رنگ پارچه است. ملانژ از زبان فرانسه گرفته شده و به معنای مخلوط است. پایه رنگ ملانژ برخلاف تصور برخی می تواند هر رنگی باشد.

نخ و پارچه زمانی که از ترکیب دو جنس مختلف، مثل پلی استر و پنبه یا پلی استر و ویسکوز تشکیل شده باشند، به یک نسبت جذب رنگ نخواهند داشت. برای پارچه پنبه ای، یک بار رنگرزی یا به اصطلاح رنگرزی یک حمامه کافی است. الیاف مصنوعی با یک حمامه، رنگ چندانی نمی گیرند و به رنگرزی دوحمامه نیاز دارند. اگر الیاف پنبه ای و مصنوعی با یکدیگر ترکیب، و به صورت یک حمامه رنگ شوند، پنبه به طور کامل رنگ می گیرد، اما پلی استر رنگ را کامل جذب نمی کند. در نتیجه پارچه یا نخ ترکیبی که به صورت یک حمامه رنگ می شوند، رنگ آن ها ملانژ می شود.

اگر تاکنون فکر می کردید که پارچه ملانژ گران تر یا هم قیمت دیگر رنگ ها است (به جز سفید)، کاملا در اشتباه بوده اید. یکی از دلایل محبوبیت ملانژ، قیمت پایین تر آن است. علت این قیمت پایین، تفاوت بین رنگرزی یک حمامه و دو حمامه است.

پارچه بافت زمستانی یعنی چه؟

بافت های زمستانی معمولا به صورت قواره ای و با ماشین آلات تخت بافت می شوند؛ البته به صورت گردباف و طاقه ای نیز بافته می شوند که این روش ها زیاد رایج نیست. این نکته باعث پیچیدگی تولید بافت های زمستانی شده است؛ اما چرا ؟

دلیل آن واضح است: کمتر دیده می شود که پارچه فروشی روی فروش قواره ای مانور دهد. علت آن این است که در نوع طاقه ای در صورت وجود زدگی یا عیب می توان با جابه جایی قواره با مشکل پارچه کنار آمد اما در بافندگی قواره ای بافت زمستانی یک زدگی، مساوی با هدر رفتن یک لباس کامل است و باید با هزینه دادن، زده را دانه گیری کرد که دست آخر با قیمتی پایین تر روانه بازار خواهد شد. با این وصف، فروش قواره ای اصلا فکر اقتصادی خوبی نخواهد بود.

به طور اجمالی ۲ نوع روش برای بافت های زمستانی رایج است:

• بافندگان تخت برای خودشان تولید می کنند. معمولا به دلیل زمانبر بودن فرآیند بافت، در طول ۹ ماه برای ۲ یا نهایتا ۳ ماه فروش، تولید صورت می گیرد. این کار ریسک بالایی دارد.
• در روش دیگر، بافندگان به صورت اجرتی برای سفارش دهنده تولید می کنند. برندهای نامدار فراوانی در این حوزه با همین سبک مشغول به فعالیت هستند. این روش نیز قوانین ریز و درشت خود را دارد.

پارچه رینگر یا راه راه

پارچه تریکو

انواع بسته بندی پارچه

1) طاقه پارچه

یکی از اصطلاحات رایج در بازار پارچه، طاقه پارچه است که گاه به اشتباه تاقه نوشته می شود. در زبان عامیانه به آن توپ پارچه نیز می گویند. البته در بازار بیشتر از کلمه طاقه استفاده می شود.

هنگامی که می پرسید، هر توپ پارچه چند متر است؟ از فروشنده درباره عرض پارچه نیز حتما سوال کنید.

طاقه های پارچه از نظر ظاهری به صورت استوانه ای شکل یا به صورت مکعب مستطیل هستند. در اصطلاح به طاقه های استوانه ای شکل، رول گفته می شود. طاقه های مکعب مستطیلی شکل، طاقه کتابی نامیده می شوند. عرض طاقه همیشه به معنای عرض پارچه نیست. کارخانه ها در طاقه پیچی، گاهی پارچه را به صورت یک لا و گاهی به صورت از وسط تا شده می پیچند. برای مثال، طول طاقه کتابی پارچه ای با عرض ١۵٠ سانتیمتر برابر با ٧۵ سانتیمتر است؛ زیرا پارچه از وسط، تا شده است.

2 ) عدل پارچه

از دیگر اصطلاحات رایج در بازار پارچه، واژه عدل پارچه، عدل بندی و فروش عدلی است که بیشتر در داد و ستدهای خرید عمده پارچه استفاده می شود. زمانی که عمده فروش یا کارخانه نساجی بخواهد یک یا چند طاقه را برای مشتری ارسال کند، طاقه ها را داخل گونی گذاشته و با نخ های مخصوص، گونی را می دوزند که به این عملیات عدل بندی می گویند.

به هر گونی که چند طاقه پارچه داخل آن باشد، یک عدل پارچه یا یک عدل قماش می گویند. قماش نام عربی پارچه است که در بازارهای سنتی از این واژه زیاد استفاده می شود. در عدل بندی استاندارد کارخانه های نساجی، تعداد طاقه های موجود در داخل گونی به صورت عدد زوج است.

معمولا تعداد استاندارد طاقه های کتابی در یک عدل ٨، ١٠ یا ١٢ طاقه، و تعداد استاندارد طاقه های رول معمولا ۶ عدد است.

قماش نام عربی پارچه است که در بازارهای سنتی از این واژه زیاد استفاده می شود.

متراژ هر عدل، برابر با جمع متراژ طاقه های داخل یک عدل است. برای مثال اگر داخل یک عدل ٨ عدد طاقه ۴٠ متری باشد، متراژ آن عدل برابر با ٣٢٠ متر است.

اکثر کارخانجات نساجی و بعضی از فروشنده های عمده، پارچه را فقط به صورت عدلی می فروشند؛ یعنی حداقل سفارش مشتری باید یک عدل باشد.

تفاوت فروش طاقه ای با فروش عدلی در این است که در فروش طاقه ای، حداقل خرید مشتری می تواند یک طاقه باشد، ولی در خرید عدلی باید چندین طاقه که داخل یک عدل قرار دارند، یک جا خریده شوند.

روش قیمت دهی در بازار پارچه به چه صورتی است؟

قانون قیمت دادن پارچه چیست؟ روش قیمت دهی پارچه های ایرانی (بر حسب متر) و پارچه های خارجی (برحسب یارد) یکسان است. در بازار همیشه روش قیمت دهی، بر حسب قیمت یک متر و یا یک یارد از طول پارچه است.

کارخانجات نساجی و عمده فروشان پارچه نیز به همین صورت به مشتری قیمت می دهند. با توجه به این که متراژ طاقه پارچه ها متقاوت است، به جای پرسش درباره قیمت هر توپ پارچه، نرخ هر واحد طول را از فروشنده یا کارخانه سوال کنید.

بعضی از مشتری ها به اشتباه تصور می کنند که قیمتی که فروشنده می گوید، بر حسب یک مترمربع است. اما همانطور که گفته شد، هر پارچه ای عرض خاص خود را دارد و این عرض ثابت است. برای مثال اگر فروشنده قیمت پارچه ای با عرض ۳ متر را، ۶ هزار تومان بگوید، منظورش این است که قیمت هر ۱ متر طول در ۳ متر عرض برابر با ۶ هزار تومان است. به زبان ساده تر در قیمت دهی پارچه، منظور قیمت مساحت ۱ متر طول در عرض پارچه است.

پارچه کیلویی

پارچه های کیلویی شامل چه پارچه هایی می شوند؟ نحوه فروش آن ها به چه صورت است؟

مفهوم پارچه کیلویی را معمولا حرفه ای ها استفاده می کنند. شاید یک تازه وارد به حوزه پارچه و پوشاک، واحد اندازه گیری پارچه را فقط متر بداند.

پارچه های کیلویی، پارچه هایی هستند که از طول کش مى آیند و به صورت دقیق نمی توان آن ها را اندازه گرفت. از جمله اصلی ترین پارچه هایی که به صورت کیلویی فروخته می شوند، پارچه های تریکو هستند که در اکثر آن ها از الیاف لاکرا یا اسپاندکس که همان کش است، استفاده می شود.

در تولید بعضی از پارچه ها از الیاف کشی استفاده می شود. اگر پارچه از دو سمت طول و عرض، و یا فقط از سمت طول کش بیاید، به صورت کیلویی فروخته می شود. فروشنده ها فقط به صورت تقریبی می توانند محاسبه کنند که هر کیلو از یک پارچه خاص، معادل چند متر است.

در مورد پارچه های کیلویی، قیمت هر یک کیلو به مشتری گفته می شود.

هر پارچه با توجه به جنس، الیاف، عرض و ضخامت آن، وزن متغیری دارد. برای درک بهتر از قیمت هر متر در خرید پارچه های کیلویی از فروشنده بپرسید که هر کیلو از آن پارچه، حدود چند متر است. برای مثال اگر فروشنده، پارچه دیور با عرض ١۵٠ سانتیمتر را کیلویی ٢٠ هزار تومان و هر کیلو را تقریبا ٣ متر اعلام می کند، شما می توانید حساب کنید که پارچه دیور به صورت تقریبی متری ۶٧٠٠ تومان است.

فروش پارچه به صورت کیلویی تنها مختص پارچه های کشی نیست. برخی پارچه های غیرکشی نیز، تحت شرایطی باید به صورت کیلویی یا وزنی فروخته شوند؛ به عنوان مثال می توان به پارچه های تکه ای، درجه یک و نیم، درجه دو و یا ضایعات ( استوک ) اشاره کرد.

پارچه تکه ای

منظور پارچه هایی هستند که در فرآیند تولید به دلایل گوناگون با طول های مختلف ( معمولا یک تا ده متر ) از پارچه های درجه یک جدا می شوند.

متری چند؟ کیلیویی چند؟

نحوه اندازه گیری پارچه های کشباف و گردباف، به صورت وزنی و با واحدهای کیلو و تن، و پارچه های تار و پودی با واحدهای طول و بر اساس متراژ است؛ پس در مورد پارچه تریکو، سوال متری چند، سوال مناسب و درستی نیست.

درجه بندی کیفی پارچه ها

۱) پارچه درجه یک و بیست پنج

پارچه های درجه ۱٫۲۵ به پارچه هایی گفته می شوند که از لحاظ ظاهری مشکلی ندارند، ولی در باطن دچار عیب هایی فنی هستند که در اصطلاح به آن عیب مهندسی می گویند. این عیب ها شامل مواردی مانند: یکنواخت بودن رنگ و چاپ، نبود بافت یکدست، تغییر در وزن استاندارد و غیره می شود. پارچه های درجه ۱٫۲۵ در اکثر موارد به صورت متری با قیمت خیلی پایین تر از پارچه درجه یک عرضه می شوند.

۲) پارچه درجه یک و نیم

در داخل طاقه این نوع پارچه ها، در بعضی جاهای آن به صورت مشهود و واضح، خرابی وجود دارد. این خرابی ها می تواند زدگی، خرابی رنگ، جا افتادن تار یا پود و غیره باشد. پارچه هایی با درجه کیفی ۱٫۵ هم به صورت متری و هم به صورت کیلویی در بازار فروخته می شوند.

۳) پارچه درجه دو

در بیش از نصف طاقه کامل این نوع پارچه، خرابی وجود دارد و با شدت بیشتر از درجه یک و نیم، در ظاهر آن مشخص است. پارچه درجه سه نیز وجود دارد که طاقه آن به صورت کامل می تواند انواع خرابی ها را داشته باشد.

تفاوت پارچه های تکه ای با پارچه های درجه کیفی مختلف

پارچه های درجه دار، طاقه پیچی شده هستند، ولی پارچه های تکه و استوک به صورت درهم داخل گونی بسته بندی می شوند.

۴) استوک

به پارچه های ضایعات، استوک گفته می شود. تکه های استوک، زیر یک متر هستند و از تکه های ۵ سانتیمتری شروع می شوند، داخل گونی بسته بندی و به صورت فله ای یا کیلویی، خرید و فروش می شوند.

چه رنگ هایی برای هر فصل مناسب است؟

شاید برخی با خواندن این عنوان، این سوالات برای آن ها به وجود آید که تاثیر انتخاب درست چقدر است؟ رنگ با فصل چه ارتباطی دارد؟ و چه نکاتی را باید رعایت کرد؟

اگر می خواهید عملکرد حرفه ای در انتخاب رنگ پارچه داشته باشید، کتاب رنگ شناسی تخصصی لباس که در دوره سوم رشته هنر تدریس می شود، به شما در انتخاب رنگ کمک خواهد کرد. به طور کلی برای آشنایی کسانی که به تازگی وارد صنعت تولید پوشاک شده اند، دانستن نکات اولیه زیر مفید خواهد بود.

• انتخاب رنگ سفید، مشکی، سرمه ای، ذغالی و طوسی، جدا از رنگ مد و مسایل مربوط به آن، برای پارچه ها کم ریسک تر است.
• تن های تیره هر رنگی در زمستان دارای خواهان و بازار بیشتری هستند و رنگ های روشن نیز در فصول گرم، پرطرفدارتر هستند.

هارمونی و چشم نوازی ترکیب رنگ ها برای جذب مشتری یا سفارش دوخت دارای اهمیت زیادی است. شاید خیاط بتواند با هنر خود از پارچه ای که دارای مشکل است لباس مناسبی تهیه کند، اما برای رنگ نامناسب پارچه نمی تواند کاری انجام دهد.

0 تا 100 هرانچه که باید در مورد روانشناسی تک تک رنگ ها بدانید

از کجا پارچه ای با مناسب ترین قیمت بیابیم؟

پارچه را می توان از پارچه فروشی ها، از بازار آنلاین و هم به صورت سفارشی از بافندگان تهیه کرد. هر کدام از این روش ها در مبانی پارچه نکاتی دارد که بد نیست مروری بر آن ها داشته باشیم:

• برای خرید پارچه بهتر است به تجمع یا به قولی صنف آن پارچه مراجعه کرد (مثلا برای تریکو: خیابان فلسطین تهران)
• قواره ای را به عنوان تست قبل از خرید کلی تهیه کرده و مورد آزمایش قرار دهید.
• مهارت شناخت و تشخیص پارچه برای خرید بسیار مهم است.
• مزیت سفارش و تهیه پارچه از بافندگی ها این است که سیر دلالی کم تر و قیمت پارچه به مراتب پایین تر است. اما این روش آسان نیست و مسایل فراوانی دارد، به طوری که اکثر فعالان این حوزه از آن استفاده نمی کنند:

1. در خوش بینانه ترین حالت، حداقل سفارش به مقداری باید باشد که ارزش دوک چینی برای بافنده را داشته باشد (معمولا ۵۰۰ کیلو).
2. در صورت تنوع رنگ حداقل سفارش بالاتر می رود.
3. برای بافت معمولا به نقدینگی بیشتری برای تهیه نخ و یومیه نیاز است.
4. این کار احتیاج به تجربه و دانش فراوان نسبت به متریال و روند کار دارد.
5. تنوع پارچه کمتری را به نسبت خرید می توان در نظر گرفت.

نوع خوب پارچه را چگونه می توان تشخیص داد؟

برخی فکر می کنند خرید پارچه کار ساده ای است و نیاز به تخصص و دانش ندارد. افرادی که تجربه کافی دارند نسبت به سایرین، منابع بیشتر و مطمئن تری دارند. اما اشخاص تازه کار چه باید بکنند؟ ما در آشنایی با مبانی پارچه ، روشی را پیشنهاد می کنیم که بسیاری از افراد با تجربه نیز این روش را استفاده می کنند.

معمولا بنکداری های پارچه معتبر و نامدار، چندین طاقه سرباز (در گشوده) آماده به خدمت دارند. کافی است از آن ها بخواهید تا مقداری از طاقه های نمونه را به شما بفروشند. پس از تهیه پارچه، ابتدا با برش دور، میزان لول شدگی را سنجیده و سپس عرض پارچه را با الگو  تطابق دهید. پس از آن کار را شروع و نمونه ها را تکمیل کنید. سپس مراحل پوشیدن و شستن را روی آن ها امتحان کنید.

در مبانی پارچه ، پارچه مرغوب شاخصه های گوناگونی دارد:

• تل کمتر (گولگی بعد سایش)،
• آبرفت کم،
• پس ندادن رنگ،
• دفرمه نشدن پس از استفاده: دفرمه شدن اغلب در نوع پنبه ای رایج تر است.
• لول شدن کمتر: لول شدگی زیاد در زمان برش و دوخت مشکل ایجاد می کند.
• حساسیت زا نبودن و مواردی از این قبیل.

پس کرایه و کرایه شهری چطور محاسبه میشود؟

کرایه شهری یا پس کرایه معمولا به هزینه پیک موتوری، وانت و یا گاری برای انتقال بار پارچه به محل باربری یا تعاونی اتوبوسرانی گفته می شود. این هزینه به مبلغ کرایه باربری یا اتوبوس اضافه شده و موقع تحویل از خریدار دریافت می شود.

بعضی از موارد گفته شده ممکن است برای بعضی از خوانندگان، ساده به نظر برسند، اما این مطلب به صورت تجربی و با توجه به موارد مشاهده شده از ابهامات مشتریان، فراهم شده است. شناخت اصطلاحات خرید و فروش پارچه می تواند معاملاتی روان تر را برای فروشنده و خریدار فراهم کند و باعث سهولت در روند کار شود.

در مطلب « رازهای خرید پارچه که فروشندگان به شما نمی گویند » نیز می توانید اطلاعاتی در این زمینه کسب کنید. همچنین اگر اصطلاح یا لغتی هنوز برای شما ناآشنا است که در این مطلب ذکر نشده، در قسمت نظرات بیان کنید.

در آخر

دلیل وجود و رشد روزافزون تعداد دلالان، اطلاعات ناقص خریداران درباره مبانی پارچه و ناآگاهی خیلی از خریداران پارچه است! پیشنهاد میکنیم حتما مطلب ” چک لیست کامل خرید پارچه ” را هم مطالعه کنید.

منتظر سوالات و نظرات شما در بخش کامنت ها هستیم …

نویسنده : محمدفرهاد شایسته

بازخوانی و ویرایش : روشنک قاسمی