مروارید دوزی و هرآنچه در مورد این هنر جذاب باید بدانید!

مروارید دوزی یک هنر بسیار جذاب با زیبایی منحصر به فرد خود ازجمله هنرهای سنتی و بسیار قدیمی در ایران محسوب می‌شود که برای تزئین لباس، پارچه و ساخت انواع اکسسوری‌های پارچه‌ای به کار می‌رود. برای انجام این هنر نیاز به رعایت چند نکته مهم دارید و در تهیه متریال تولید مرواریددوزی نیز باید دقت کنید. به همین دلیل در این مقاله از روچی قصد داریم تمامی این موارد را بررسی کنیم. اگر شما هم علاقه‌مند به این هنر جذاب هستید، در ادامه این نوشتار همراه ما بمانید.

تاریخچه هنر مروارید دوزی

نکته جالب توجه درباره این هنر در این است که هر نقطه‌ای از جهان که نزدیک به دریا بوده و امکان صید مروارید وجود داشته است، هنر مرواریددوزی نیز رواج یافته است. به همین دلیل می‌توان گفت که ایران و مناطق جنوبی و شمالی آن ازجمله اماکنی است که این هنر رواج داشته است.

البته مروارید همیشه گران‌قدر و کمیاب بوده و به همین دلیل از دسترس عموم مردم خارج بود و تنها پادشاهان و ثروتمند می‌توانستند از مروارید در تزئین لباس‌های خود استفاده کنند. مروارید دوزی از زمان هخامنشیان در ایران رواج یافت و فرش بهارستان خسروشاهی معروف‌ترین نمونه به یادگار مانده از این هنر جذاب در طول تاریخ هنر ایران است. اما بعد از هخامنشیان، این هنر در دوره ساسانیان و بعد از آن نیز ادامه یافت و در دوره اسلامی رونق زیادی داشت، به‌طوری‌که در تزئین پرده کعبه نیز از مرواریددوزی استفاده شده است.

علاوه بر ایران که به‌عنوان مهد هنر و یکی از نقاط کانونی در توجه به هنر شناخته شده است، کشورهای اروپایی نیز در قرن 18 و 19 میلادی به بعد، از هنر مروارید دوزی دور نماندند و از آن در تهیه کلاه، لباس، شمشیر و … استفاده می‌کردند.

کاربرد مروارید دوزی از گذشته تا الان

به‌طور مثال می‌توان از کلاه تزئین شده با هنر مروارید دوزی نام برد که در حال حاضر در موزه ویکتوریا قرار دارد. همچنین مرواریددوزی در قرون وسطی برای تزئین لباس نخبگان، پادشاهان و افراد مذهبی شاخص نیز کاربرد داشت.

تمامی این موارد فقط قسمت کوچکی از اهمیت  و توجه به هنر مروارید دوزی در تاریخ قرون وسطی و دوره پادشاهان باستان و اسلامی را نشان می‌دهد. در حال حاضر نیز مانند گذشته، به دست آوردن مرواریدهای اصل کاری سخت محسوب می‌شود و مروارید به‌عنوان جواهری گران‌بها و قیمتی شناخته می‌شود.

به همین دلیل تمامی مردم با سطوح درآمدی مختلف نمی‌توانند از مروارید در دوخت لباس و سایر اکسسوری‌ ها استفاده کنند. این موضوع  و علاقه به مروارید موجب شده است که تولید نمونه‌های بدلی آن رواج پیدا کند و علاقه‌مندان زیادی در تمامی جهان داشته باشد.

مطلب مرتبط:

“با ۱ متر پارچه گیپور چه چیزهایی میتوان دوخت؟”

“آشنایی با هنر رودوزی، کاربردها و پارچه‌های مناسب آن”

“تنبور دوزی چیست؟ راهنمای کامل وسایل، تکنیک‌ها و کاربردهای آن”

مروارید دوزی چیست؟

هنر مروارید دوزی به‌عنوان یکی از زیرشاخه‌های هنر جواهر دوزی شناخته می‌شود و طرفداران زیادی دارد. با یادگیری هنر جواهر دوزی می‌توان انواع پیکسل، اکسسوری‌ کیف، کفش، لباس و هر نوع منسوجات پارچه‌ای را تهیه نمود و با تزئین ویژه آن، زیبایی منحصر به فردی به آن بخشید.

همچنین یادگیری هنر جواهر دوزی و زیرمجموعه‌های آن مانند اشک دوزی و مروارید دوزی، راهی جذاب و هنری برای کسب درآمد محسوب می‌شود. اگر شما هم دوست دارید از راه مروارید دوزی کسب درآمد کنید، بهتر است ابتدا با مهم‌ترین ابزارهای کار در این هنر آشنا شوید.

انواع پارچه مروارید دوزی شامل چه مواردی است؟

جذابیت هنر مروارید دوزی در این است که شما می‌توانید آن را روی انواع پارچه‌های مختلف انجام دهید. البته رعایت برخی موارد مهم است تا محصول نهایی، زیبایی کاملی داشته باشد؛ اما انتخاب پارچه مروارید دوزی با کمترین محدودیت امکان‌پذیر است.

پارچه مروارید دوزی توری و گیپور

اگر دوست دارید یک لباسی مجلسی خاص داشته باشید، بهترین پارچه مروارید دوزی، تور و گیپور محسوب می‌شود. دوخت مروارید روی تور و گیپور موجب سنگین شدن و ریزش آن می‌شود. به همین دلیل در بیشتر موارد دز قسمت پایین پارچه و حاشیه آن، مرواریددوزی انجام می‌شود.

البته می‌توانید برای تزئین قسمت‌های بالای لباس مانند یقه، سرآستین و .. نیز از مروارید کمک بگیرید؛ اما در این قسمت‌ها مروارید کمتری استفاده می‌شود تا لباس بیش‌ از حد سنگین نشود.

جین و کتان

علاوه بر دو پارچه توری و گیپور، دوخت مروارید روی پارچه‌های محکم و آهاردار مانند کتان و جین هم امکان‌پذیر است. درعین‌حال جین  و کتان به‌عنوان پارچه مروارید دوزی، ایستایی زیادی دارند و درخشش مرواریدهای سفید روی این پارچه‌ها می‌تواند زیبایی آن را دوچندان کند.

پارچه مروارید دوزی حریر

شما می‌توانید از پارچه حریر نیز برای دوخت مروارید استفاده کنید. به‌طور مثال اگر قصد  دارید یک شومیز زیبا برای خودتان بدوزید، تزئین آن با مروارید می‌تواند زیبایی دوچندانی به لباس ببخشد. البته در استفاده از مروارید زیاده‌روی نکنید، زیرا سنگین شدن بیش‌ازحد پارچه حریر موجب می‌شود که طرح و شکل لباس از حالت اصلی خارج شود.

مخمل همیشه لوکس و جذاب

پارچه مخمل به تنهایی زیبا و جذاب است. در این میان اگر آن را با هنر مروارید دوزی تزئین کنید، زیبایی  و جذابیتی بیشتر به آن می‌بخشید. دوخت لباس با پارچه مخمل واقعا لذت‌بخش است و اگر کمی دست به هنر داشته باشید و ذوق و سلیقه را چاشنی کار کنید، به‌راحتی می‌توانید با دوخت مرواریدهای ریز و درشت روی لباس مجلسی و در قسمت‌های آستین، یقه و یا حاشیه پایین لباس، تزئینی منحصر به فرد و خاص در آن ایجاد کنید.

پارچه ترمه، خاص و مجلل

همه ما با پارچه سنتی و ارزشمند ترمه آشنایی داریم. در بیشتر موارد از این پارچه برای هنر سرمه‌دوزی استفاده می‌شود. اما در کنار این هنر، دوخت مروارید هم رونقی بیشتر به ترمه می‌دهد و می‌توان از آن به‌عنوان یک اکسسوری تزئینی در دکوراسیون خانه استفاده کرد. به‌طور مثال می‌توانید رومیزی بدوزید و یا اینکه یک تکه پارچه ترکه را با کمک مروارید و سایر جواهرات مصنوعی تزئین کنید و یک تابلو زیبا تهیه کنید.

پارچه مروارید دوزی، ریون

شاید تعجب کنید و پارچه ریون را گزینه مناسبی برای دوخت مروارید ندانید؛ اما این‌طور نیست. همان‌طور که بیان شد دست شما در انتخاب پارچه مروارید دوزی کاملا باز است. اما بهتر است در استفاده و دوخت مروارید روی پارچه ریون کمی با دقت عمل کنید و حجم زیادی از مروارید را روی این پارچه ندوزید. موضوع این است که پارچه ریون به اندازه کافی ریزش و لختی دارد.

دوخت بیش‌ازحد و زیاد مروارید روی آن می‌توان ریزش بیشتری به پارچه بدهد و آن را سنگین کند. این کار باعث می‌شود که لباس در قسمت‌های بالایی مانند سرشانه، یقه و سرآستین، زیبایی و مدل اصلی خود را از دست بدهد.

نکته مهم دیگر در استفاده از ریون در دوخت مروارید این است که از پارچه‌هایی بدون طرح و در رنگ‌های تیره استفاده کنید. به‌طور مثال انتخاب پارچه‌ای با رنگ سورمه‌ای، مشکی، زرشکی و یا سبز تیره کمک می‌کند تا زیبایی مرواریدها بیشتر نمایان شود. البته دقت داشته باشید که نمایان شدن مرواریدها به معنای مشخص شدن هنر دست شما است. بنابراین با دقت و حوصله برای دوخت مروارید روی پارچه ریون وقت بگذارید تا نتیجه کار زیبا و خاص باشد.

کاربردهای هنر مروارید دوزی

کاربردهای این هنر جذاب به اندازه ذوق و سلیقه شما می‌تواند گسترش پیدا کند. بنابراین این شما هستید که تصمیم می‌گیرید چه نقشی روی پارچه مروارید دوزی بیاندازید و از آن در چه مواردی استفاده کنید. حقیقت این است که اگر شما کمی خیاطی بدانید، به‌راحتی می‌توانید محصولات پارچه‌های متنوعی برای خودتان آماده کنید.

به‌طور مثال یک شومیز زیبا برای خودتان بدوزید. مانتو مجلسی را با مروارید تزئین کنید و یا اینکه با پارچه جین، یک کیف آماده کنید. بعد از آن تزئین آن‌ها با مروارید لذت‌بخش خواهد بود و زیبایی دوخت را دوچندان می‌کند. تغییری ساده با دوخت مروارید در روسری و شال هم می‌تواند جذابیت‌های جدیدی به این لباس‌ها بدهد. شاید قصد  داشته باشید با کمک مروارید، کتانی تابستانی خودتان را کمی تغییر بدهید. برای این کار همراه داشتن مروارید، نخ و سوزن و کمی خلاقیت کافی است.

مروارید دوزی در خانه

ممکن است تصمیم بگیرید برای سال نو تغییری در اکسسوری‌های پارچه‌ای خانه بدهید. برای این کار هم می‌توانید روی مروارید و قدرت جادویی آن حساب کنید. یک رومیزی با پارچه توری و یا ترمه بدوزید و آن را با مروارید و سایر سنگ‌های درخشان تزئین کنید و یا اینکه برای بهار کوسن‌ها را با دوخت کمی مروارید تغییر بدهید و حال و هوایی تازه به فضای پذیرایی بخشید. به‌هرحال دست شما باز است تا تصمیم بگیرید و بعد با صبر و حوصله زیبایی را به خانه و لباس یا اکسسوری‌های پارچه‌ای خود اضافه کنید.

کلام آخر

هنر مروارید دوزی با پیشینه بلند خود، جذابیت‌های بی‌نظیری دارد  و از ابتدای کشف و استخراج مروارید تا به امروز، این جذابیت کم نشده است. اما درعین‌حال به دلیل گران بودن مرواریدهای اصل، انتخاب نمونه بدلی آن و تزئین لباس، کیف، کفش و …  برای همه ما کاملا امکان‌پذیر است.

علاوه بر آن انجام این هنر روی پارچه‌های زیادی مانند توری، گیپور، جین، کتان، مخمل، ترمه و … امکان‌پذیر است. این موضوع باعث می‌شود که بتوانید انواع لباس‌های خودتان را به‌راحتی تزئین کنید و زیبایی بیشتری به آن‌ها ببخشید.

منتظر چه هستید؟ اگر شما هم عاشق هنر مروارید دوزی هستید، همین حالا دست به کار شوید!

منبع:

trc-leiden.nl