چگونه جنس پارچه را تشخیص دهیم؟ + روش‌های مختلف تشخیص جنس پارچه
ممکن است برای همه ما پیش آمده باشد که بخواهیم به مهمانی یا مجلس مهمی برویم و در انتخاب جنس پارچه لباس موردنظرمان یا پارچه‌ای که می‌خواهیم برای دوخت لباس به خیاط بدهیم به مشکل خورده باشیم و مرغوبیت و کیفیت جنس پارچه را خوب تشخیص ندهیم و حتی در برخی از موارد ممکن است انتخاب اشتباهی داشته و نتوانیم بهترین جنس پارچه را انتخاب کنیم.
باتوجه‌به این که از راه‌های مختلفی می‌توان به جنس پارچه و مرغوبیت آن پی برد، به همین دلیل ما در روچی قصد داریم شما را با چگونگی شناخت جنس پارچه و کیفیت آنها و خرید پارچه ارزان متری آشنا کنیم. پس با ما همراه باشید.
انواع جنس پارچه و نخ
همان‌طور که می‌دانید پارچه‌ها و نخ‌ها از تنوع بسیار زیادی برخوردار هستند. در اینجا برخی از رایج‌ترین آنها که در صنعت پوشاک ایران به کار می‌رود را تشریح کرده و ابتدا به الیاف و پایه نخ‌ها و پارچه‌ها اشاره می‌کنیم. اگر به‌صورت عامیانه بخواهیم توضیح دهیم، در وهله اول به سه دسته کلی از لحاظ شناخت جنس پارچه تقسیم می‌شوند:
- الیاف طبیعی: الیافی مانند پنبه و پشم که پرکاربردترین آن در این بافت‌ها پنبه‌ها هستند.
- الیاف مصنوعی: الیاف مصنوعی از تنوع بسیاری از لحاظ ساختاری برخوردارند. معمولاً پلی‌استر رایج‌ترین آنهاست.
- الیاف سلولزی: همان‌طور که از نام آن پیداست، بنیاد این الیاف از سلولز است. (جنس تنه گیاهان)
شناخت جنس پارچه و کیفیت آنها
عنوان کردیم که الیاف به سه دسته کلی تقسیم‌بندی می‌شوند و هر کدام دارای خصوصیات ویژه‌ای خواهند بود که در ادامه به شرح آنها می‌پردازیم:
۱ – تشخیص جنس پارچه الیاف طبیعی
برای تشخیص جنس پارچه از معرفی الیاف طبیعی شروع می‌کنیم. برخی از رایج‌ترین الیاف طبیعی پنبه، کتان، پشم و… هستند که در پارچه‌های طبیعی کاربرد دارند. این الیاف به‌صورت کشت یا حیوانی به دست می‌آیند و کاربردی‌ترین آنها به دلایل زیادی پنبه است و قیمت پارچه ساده آن به دلیل داشتن الیاف طبیعی زیادتر از سایر پارچه‌ها خواهد بود.
برای مثال پارچه‌های پشمی از پشم گوسفند، پارچه‌های کتان از ساقه گیاه کتان، پارچه ابریشم از پیله کرم ابریشم و پارچه نخی و یا پنبه‌ای از گیاه پنبه ساخته می‌شوند. پارچه‌هایی با الیاف طبیعی دارای خواصی هستند که به نسبت تکمیل آنها تغییر می‌کند. خواص الیاف هم می‌تواند هم مزیت باشد و هم اشکال. بد نیست اگر به این خواص اشاره‌ای داشته باشیم:
- دارای رنگ‌پذیری بالا (در رنگرزی یک حمامه رنگ می‌شوند)
- چروک‌پذیری زیاد
- دارای آبرفت بالا
- حساسیت‌زایی پایین
- نفوذ بالای هوا میان الیاف پارچه
- پرز کمتر روی پارچه
۲- شناخت جنس پارچه الیاف مصنوعی
در ادامه شناخت جنس پارچه به الیاف مصنوعی می‌رسیم. برخی از رایج‌ترین الیاف مصنوعی پلی‌استر، پلی‌آمید، نایلون و… هستند که معمولاً به دو صورت فلامنت (یکسره) و اسپان (قطعه‌قطعه) مورد استفاده قرار می‌گیرد. اسپان از لحاظ ظاهری بیشتر از فلامنت شبیه الیاف طبیعی هستند که استفاده هر کدام کاملاً متفاوت است.
مواد سازنده پارچه‌هایی مانند نایلون، استات، ریون، فیبرهای اکریلیک و الیاف پلی‌استر داکرون طبیعی نیستند و ترکیبات الیاف آنها از به دست بشر ساخته شده است. اسپان‌ها به دلیل قطعه‌قطعه بودن الیافشان هوا را ردوبدل می‌کنند و از همین رو در پوشاک معمولی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
معمولاً فلامنت برای بافت‌های خاص‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرند و استفاده آنها به‌تنهایی در پوشاک عادی امری نادر است. فلامنت در لباس‌های ورزشی، لباس‌های زنانه همراه با الیاف دیگر و…استفاده می‌شوند. لاکرا نوعی نخ مصنوعی فلامنت (یکسره) است که حالت کشسانی داشته و برای دادن خاصیت کشش به پارچه اضافه می‌گردد.
پارچه مصنوعی دارای خواصی متفاوت از پارچه‌هایی با الیاف طبیعی هستند که می‌توانیم موارد زیر را نام ببریم:
- رنگ‌پذیری پایین
- پرز زیاد روی پارچه
- نفوذ کم هوا
- استحکام بالا
۳ – تشخیص جنس پارچه با الیاف سلولزی (ویسکوز)
ماهیت این الیاف جزو الیاف طبیعی هستند؛ ولی نه به‌صورت زراعی، بلکه از خمیر سلولز. این نوع از نخ به دلیل استحکام پایین معمولاً به‌تنهایی بافت نمی‌شود و با الیاف یا نخ‌های دیگر مخلوط شده و در تولید پارچه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
الیاف سلولزی به دلیل تشابه زیاد خواص با الیاف پنبه‌ای (به‌غیراز استحکام) زمانی که با نخ، الیاف یا پارچه مصنوعی مخلوط می‌گردند به آن الیاف خواصی از الیاف طبیعی را می‌دهند و به دلیل به‌صرفه‌بودن مورد توجه زیادی خواهد بود.
انواع الیاف سلولزی
نخ‌ها به دو صورت open و open & ring تقسیم می‌گردند. نخ‌های اپن (open) به صورت مالشی ریسیده شده ولی الیاف نخ‌های رینگ در یک راستا قرار می‌گیرند. خواص و مزایای نخ‌های رینگ بیشتر از اپن بوده و نخ‌های open دارای قیمت پایین‌تری هستند. نخ‌های شانه خورده combed الیاف نخ را منظم‌تر کرده و حالت بهتری به نخ می‌دهند.
انواع روش شناخت مرغوبیت و تشخیص جنس پارچه
در مورد شناخت جنس پارچه و مرغوبیت پارچه‌هایی که در این قسمت در مورد آنها صحبت کردیم و یا به‌طورکلی برای شناخت مرغوبیت تمام انواع پارچه چند راه وجود دارد که در ادامه می‌خواهیم به بررسی تک‌تک این ترفندهای جذاب بپردازیم.
۱- کمک گرفتن از نور خورشید
اولین راه شناخت جنس پارچه این است که می‌توانید پارچه را مقابل نور خورشید قرار دهید. هر چه پارچه ضخیم‌تر باشد و نور سخت‌تر از آن عبور کند، یعنی پارچه مرغوب‌تر است.
۲- کشیدن پارچه
دومین راه تشخیص جنس پارچه و مرغوبیت آن کشیدن پارچه است؛ به این صورت که دو طرف پارچه را بگیرید و به دو طرف مخالف بکشید اگر پارچه پس از کشیدن به حالت اولیه برگشت؛ یعنی پارچه از مرغوبیت خوبی برخوردار است؛ اما اگر پارچه به حالت اولیه برنگشت؛ یعنی پارچه از مرغوبیت خوبی برخوردار نیست.
راه بعدی که می‌توانید به وسیله آن مرغوبیت پارچه مورد نظر خود را مشخص کنید مچاله کردن پارچه است. برای این کار قسمتی از پارچه را در دست خود بگیرید و فشار دهید پس از چند لحظه پارچه را رها کنید، اگر پس از این که پارچه را رها کردید پارچه چروک نماند؛ یعنی از مرغوبیت خوبی برخوردار نیست و جنس خوبی ندارد پس بهتر است برای آن هزینه نکنید.
۳- تشخیص جنس پارچه از روی درجه اتو
از دیگر راه‌ها در تشخیص جنس پارچه و مرغوبیت آن، نگاه به درجه حرارت اتویی که است برای اتوی پارچه توصیه شده است. معمولاً به این صورت است که پارچه‌هایی که جنس ضعیفی دارند برای جلوگیری از آسیب رسیدن به انواع بافت پارچه توصیه می‌شود از درجه حرارت پایین برای اتو کردن آنها استفاده شود.
انواع درجه اتو برای تشخیص مرغوبیت پارچه
درجه حرارتی که برای اتو کردن پارچه از آن استفاده می‌شود انواع متفاوتی دارد که نوع پارچه را به خوبی نشان می‌دهد. این نوع درجه حرارت‌ها عبارت‌اند از:
- درجه ۱ اتو – درجه ضعیف: پارچه‌هایی با جنس سلولزی و سنتتیک که حاصل فعل و انفعالات شیمیایی هستند و شامل پارچه‌های ژرسه، پلی‌استر، پاناما و فلامنت می‌شوند در این دسته قرار می‌گیرند و به دلیل این که این نوع پارچه‌ها در برابر حرارت زیاد جمع می‌شوند توصیه می‌شود برای افزایش عمر پارچه در هنگام چروک شدن از درجه حرارت پایین اتو برای اتو کشیدن این نوع پارچه استفاده شود. از دیگر ویژگی‌های پارچه‌هایی که در این دسته قرار می‌گیرند می‌توان به دوام بالا، دارای قابلیت شست‌وشو و پوشش زیاد آنها اشاره کرد.
- درجه ۲ اتو – ابریشم مصنوعی: نوع دیگری از درجه حرارتی که پس از درجه ضعیف مشاهده می‌کنیم ابریشم مصنوعی است. این نوع درجه حرارت اتو مناسب پارچه‌هایی است که دارای الیاف مصنوعی با رشته‌های طبیعی هستند و ترکیبی از هر دو را شامل می‌شوند. از جمله ویژگی‌های پارچه‌هایی که در این دسته قرار می‌گیرند و شامل انواع زیادی از پارچه‌ها می‌شوند می‌توان به ساده بودن برش و دوخت آسان آنها نسبت به گروه اول اشاره کرد. از جمله مشهورترین پارچه‌هایی که در این دسته قرار می‌گیرند می‌توان به جنس پارچه تترون و ترگال اشاره کرد.
- درجه ۳ اتو – تریلین – لئوناردو: درجه سومی که در درجه حرارت اتوها از آن استفاده می‌شود، درجه ۳ یعنی تریلین – لئوناردو است. این درجه اتو برای پارچه‌های ابریشمی مناسب است. همان‌طور که از نام این پارچه‌ها مشخص است این نوع پارچه‌ها از رشته‌هایی که کرم ابریشم از به دور خود می‌تند، ساخته شده است. معروف‌ترین پارچه‌هایی که در این دسته قرار می‌گیرند می‌توان به پارچه‌های شیفون، ساتن، ارگانزا و کرپ ژورژت اشاره کرد. از جمله ویژگی‌های این نوع پارچه‌ها می‌توان به مواردی مانند محکم و با دوام بودن و نرم و لطیف بودن آنها اشاره کرد. همچنین این که این نوع پارچه‌ها در دوخت، برش و اتو کاری نیاز به دقت و ظرافت بیشتری دارند.
مطالعه بیشتر: روش شستشوی انواع پارچه
۴- سوزاندن قسمتی از پارچه
در سوزاندن پارچه برای تشخیص نوع آن چند راه وجود دارد که در ادامه آنها را شرح می‌دهیم:
راه اول: گلوله شدن نخ
یکی دیگر از راه‌هایی که برای شناخت جنس پارچه توصیه می‌شود سوزاندن قسمت کوچکی از پارچه است. برای این کار قسمت کوچکی از پارچه را جدا کنید، پارچه را به شعله آتش نزدیک کنید تا کم‌کم مشتعل شود اگر پارچه در هنگام اشتعال جمع شود و به عبارتی گلوله شود؛ یعنی جنس پارچه از الیاف مصنوعی یا پلی‌استر است.
اما اگر پس از مشتعل شدن پارچه، پارچه به صورت کامل بسوزد و پودر شود، بدین معناست که جنس پارچه از الیاف طبیعی است. در ضمن نخی که پس از سوخته شدن از الیاف مصنوعی باقی می‌ماند حالت سفت، نایلونی و گلوله‌ای شکل به خود می‌گیرند؛ ولی نخ پس از خاموش شدن شعله در الیاف طبیعی، خاکستری رنگ و بسیار ناچیز است.
راه دوم: رنگ سوختن
در هنگام سوختن پارچه می‌توان با استفاده از رنگ دود حاصل از سوختن آن به جنس آن پی برد، برای مثال الیاف پلی‌استر در هنگام سوختن، دود سیاه رنگی از آنها خارج می‌شود و پارچه‌هایی که از جنس پنبه هستند، دود حاصل از سوختن آنها سفید رنگ است.
راه سوم: بوی سوختن
از دیگر روش‌هایی که می‌توان در هنگام سوختن قسمتی از پارچه به جنس آن پی برد، بوی سوختگی ناشی از جنس پارچه است. همان‌طور که می‌دانید هر ماده‌ای در هنگام سوختن بوی مخصوص به خود را دارد و حتی در مواردی می‌توان با استشمام بوی سوختگی ماده، بدون دیدن ماده‌ای که می‌سوزد به جنس آن پی برد. برای شناختن جنس پارچه نیز می‌توان از بوی سوختگی آن به جنس آن پی برد.
نکات مهم در زمان سوزاندن پارچه برای شناخت جنس آن
برای مثال هنگام سوختن پارچه‌هایی که از جنس پشم هستند و یا پایه حیوانی دارند، بوی ناشی از سوختن آنها بویی شبیه به بوی کز دادن پشم کله گوسفندی است. الیافی که بوی سوختن آنها شبیه به بوی سوختن چوب یا کاغذ است، دارای پایه گیاهی هستند و معمولاً نخ‌های پنبه و ویسکوز دارای این نوع بو هستند.
اگر پس از سوزاندن قسمتی از پارچه، بویی شبیه به بوی پشمک استشمام کردید بدانید از جنس پلی‌استر هستند و این بو به دلیل ترکیبات آروماتیک موجود در آن است. اما در هنگام سوزاندن پارچه باید به چند نکته توجه داشته باشید:
- اول این که پارچه‌ها همیشه از یک نوع الیاف ساخته نمی‌شوند و گاهی اوقات ممکن است ترکیبی از الیاف طبیعی و مصنوعی باشد که این می‌تواند تشخیص آنها را دشوار کند و به همین دلیل باید در هنگام آزمایش کردن و سوزاندن قسمتی از پارچه دقت بیشتری به خرج دهید.
- نکته دوم این که ممکن است پارچه به صورت یکی در میان از دو نوع نخ ساخته شده باشد. این کار نیز ممکن است تشخیص جنس پارچه را دشوار کند به همین دلیل توصیه می‌شود که تکه نخ‌های بیشتری جدا شود.
مطالعه بیشتر: پارچه الیاف طبیعی چیست
۵ – لطافت پارچه
راه دیگری که می‌توان برای شناخت جنس پارچه و کیفیت پارچه از آن استفاده کرد لمس پارچه است تا مشخص شود پارچه مورد نظر کیفیت لازم را دارد یا خیر. با استفاده از این راه می‌توان پنبه‌ای بودن یا نبودن پارچه را تشخیص داد که البته استفاده از این روش نیاز به تجربه دارد.
به‌طورکلی پارچه‌هایی که از جنس پلی‌استر و یا مواد مصنوعی ساخته شده‌اند در هنگام لمس آنها یک حالت خشکی و لیزی کمی را احساس می‌کنید. چیزی که باعث می‌شود در این روش بتوانید به راحتی پارچه‌های دارای الیاف پنبه را از سایر پارچه‌ها تشخیص دهد لطافتی است که در هنگام لمس این نوع پارچه‌ها احساس می‌کنید، درحالی‌که پارچه‌های دارای الیاف مصنوعی چنین بافت و لطافتی ندارند.
۶- تشخیص جنس پارچه و آبرفت آن
یکی دیگر از مواردی که باید در شناخت جنس پارچه به آن توجه کنید آبرفت پارچه است. کم شدن اندازه پارچه بعد از شستن آن به جنس الیاف و ساختار آن پارچه بستگی خواهد داشت و آبرفت وقتی اتفاق می‌افتد که الیاف پارچه منقبض شده و اندازه آن را کوچک‌تر می‌کند.
۷ – درخشندگی پارچه
آخرین راهی که می‌خواهیم در این مقاله برای تشخیص مرغوبیت و کیفیت پارچه به آن اشاره کنیم، درخشندگی پارچه است. اگر در این روش پارچه‌هایی که دارای الیاف مصنوعی هستند را زیر نور خورشید قرار دهید متوجه خواهید شد که این پارچه‌ها دارای یک نوع درخشندگی نامطلوب هستند.
در برخی موارد نیز پارچه‌های پنبه به دلیل این که با سودا کاستیک ترکیب شده‌اند دارای درخشندگی شده ولی درخشندگی آنها به گونه‌ای است که می‌توان به راحتی آن را تشخیص داد و این درخشندگی مطلوب است.
موارد مهمی را برای تشخیص جنس پارچه عنوان کردیم که شما بتوانید بهترین انتخاب پارچه را باتوجه‌به نیازتان داشته باشید. انتخاب پارچه مناسب در نتیجه نهایی کار شما بسیار مهم بوده و شما بدون داشتن اطلاعات درست انتخاب خوبی ندارید. برای تهیه بهترین پارچه و مرغوب‌ترین جنس آنها می‌توانید فروشگاه اینترنتی روچی را انتخاب کنید که با تجربه چندین ساله توانسته است رضایت مشتریان خود را جلب کند و قدمی مهم در ارائه پارچه‌های متنوع در سراسر ایران بردارد.
انتخاب بهترین جنس پارچه
موارد مهمی را برای تشخیص جنس پارچه عنوان کردیم که شما بتوانید بهترین انتخاب پارچه را باتوجه‌به نیازتان داشته باشید. انتخاب پارچه مناسب در نتیجه نهایی کار شما بسیار مهم بوده و شما بدون داشتن اطلاعات درست انتخاب خوبی ندارید. برای تهیه بهترین پارچه و مرغوب‌ترین جنس آنها می‌توانید فروشگاه اینترنتی روچی را انتخاب کنید که با تجربه چندین ساله توانسته است رضایت مشتریان خود را جلب کند و قدمی مهم در ارائه پارچه‌های متنوع در سراسر ایران بردارد.
پیشنهاد فروشگاه اینترنتی روچی
سوالات متداول
از کجا بفهمیم پارچه‌ای که خریداری می‌کنیم مرغوب نیست؟
اگر پارچه‌ای مرغوب نباشد آبرفت دارد و همچنین رنگ پس می‌دهد و دچار پوسیدگی می‌شود.
ترفندهای تشخیص پارچه مرغوب چه مواردی است؟
استفاده از نور، سوزاندن پارچه، مچاله کردن پارچه و تست حالت کشسانی پارچه برخی از این ترفندها هستند.
سوزاندن پارچه چه کمکی به تشخیص جنس پارچه می‌کند؟
با سوزاندن پارچه اگر پارچه گلوله شود؛ یعنی الیاف مصنوعی در آن به‌کاررفته است؛ ولی اگر پارچه مدنظر کامل بسوزد؛ یعنی الیاف طبیعی دارد.
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
1 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
ممنون و موفق باشین